Naslov
Kvalitativna i kvantitativna karakterizacija fenolnih komponenti u uljnim i vodenim ekstraktima hrvatskih propolisa metodama masene spektrometrije
(Qualitative and quantitative characterization of Croatian propolis phenolic components in oil and water based extracts by use of mass spectrometry based methods)

Autori
Saftić, Lara

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Odjel za biotehnologiju

Mjesto
Rijeka

Datum
15.10

Godina
2018

Stranica
289

Mentor
Kraljević Pavelić, Sandra

Ključne riječi
propolis, LC-QQQ, LC-QTOF, metabolomika, optimizacija ekstrakcije
(propolis, LC-QQQ, LC-QTOF, metabolomics, extraction optimization)

Sažetak
Propolis je kompleksni biološki materijal koji sadrži uglavnom biljne smole i voskove, te manjim dijelom biljne sekundarne metabolite fenole. Upravo su fenoli zaslužni za širok spektar pozitivnih učinaka propolisa na ljudsko zdravlje, pa se kao aktivne supstancije u ekstraktima koriste u različitim proizvodima od propolisa. Međutim, odabir metode ekstrakcije koja će osigurati najbolji prinos fenolnih komponenti, a ujedno biti sigurna za ljudsku upotrebu, i dalje predstavlja izazov. Stoga su u ovom radu analizirani različiti ekstrakti propolisa dobiveni uz pomoć ekološki prihvatljivih otapala, vode i ulja. Nadalje su, kemometrijskom analizom, određeni optimalni uvjeti za izolaciju svakog pojedinog fenola u ekstraktu. U procesu razvoja i proizvodnje medicinskih proizvoda koji se temelje na ekstraktima propolisa, važno je i pitanje odabira sirovine i standardizacije finalnog proizvoda, koji se obično provode nakon potpune karakterizacije početnih sirovina ili prema odabranoj bioaktivnoj komponenti. U tu svrhu u ovom su radu razvijene selektivna i neselektivna analiza propolisnih ekstrakata uz pomoć analitičkih uređaja visoke osjetljivosti, masenih spektrometara. Za kvantitativnu analizu korištena je tekućinska kromatografija spregnuta s trostrukim kvadrupolom (LC-QQQ), dok su za neselektivno profiliranje korištene direktna elektrosprej ionizacija spregnuta s kvadrupolom i detektorom koji mjeri vrijeme preleta iona (ESI-QTOF) i tekućinska kromatografija spregnuta s QTOF detektorom (LC-QTOF). Kvantitativno i kvalitativno je identificirano i analizirano 56 uzoraka propolisa s područja Republike Hrvatske. Rezultati su pokazali kako se na području Republike Hrvatske ne nalazi samo jedan očekivani tip propolisa, tzv. europski poplar propolis. Metoda analize glavnih komponenti (PCA) i diskriminantna analiza metodom najmanjih kvadrata (PLS-DA) pokazale su kako se u primorskom području, posebno na obali i otocima, poplar propolis preklapa s mediteranskim propolisom. U svrhu brzog određivanja vrste propolisa, metoda ESI-QTOF bila je najbolja, dok je za ukupno profiliranje i identifikaciju fenolnih komponenti specifičnih za hrvatski propolis, kao i za komponente specifične za svaku regiju pojedinačno, optimalna bila metoda LC-QTOF. Naposljetku su odabranim protokolima ekstrakcije pripremljeni ekstrakti dvaju različitih vrsta propolisa s područja Republike Hrvatske. Rezultati su pokazali značajne razlike u fenolnim frakcijama dobivenih ekstrakata, odnosno veliku raznolikost analiziranih uzoraka propolisa. Ovaj rad predstavlja doprinos standardizaciji postupaka i proizvodnje proizvoda od propolisa.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Interdisciplinarne prirodne znanosti, Interdisciplinarne biotehničke znanosti, Biotehnologija u biomedicini (prirodno područje, biomedicina i zdravstvo, biotehničko područje)

POVEZANOST RADA