Naslov
Optimizacija eksploatacije arhitektonsko- građevnoga kamena u ovisnosti o tehno- ekonomskim faktorima
(Optimization of dimension stone deposit exploitation in relation to techno-economic factors)

Autori
Farkaš, Branimir

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Rudarsko-geološko-naftni fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
06.12

Godina
2017

Stranica
191

Mentor
Galić, Ivo

Ključne riječi
površinska eksploatacija, podzemna eksploatacija, arhitektonsko-građevni kamen, optimizacija eksploatacije, optimalna kontura kopa
(surface exploitation, underground exploitation, dimension stone, exploitation optimization, optimal exploitation contour, transition)

Sažetak
Određivanje optimalne konture kopa napravljeno je na trodimenzionalnom modelu područja istraživanja arhitektonsko-građevnog kamena koje se nalazi na lokaciji Crvene stijene u Bosni i Hercegovini. Istraživanje je provedeno na dijelu ležišta na kojem su napravljeni modeli površinske i podzemne eksploatacije. Analizirana su 24 trodimenzionalna modela završnih kontura površinske i podzemne eksploatacije korištenjem poprečnih presjeka i izračunom površina presjeka te volumena arhitektonsko-građevnog kamena i jalovine. Određeni su troškovi svakog od načina eksploatacije, a podijeljeni su u četiri grupe tako da prva grupa objedinjuje troškove pridobivanja blokova arhitektonsko-građevnog kamena, druga grupa objedinjuje troškove uklanjanja jalovine, treća grupa objedinjuje troškove mehanizacije, opreme i održavanja, a posljednja grupa objedinjuje sve ostale troškove. Određena je prodajna cijena blokova arhitektonsko-građevnog kamena za izračun dobiti svakog načina eksploatacije. Troškovi površinske eksploatacije eksponencijalno rastu te su veći u odnosu na troškove podzemne eksploatacije koji imaju linearan rast. Razlika troškova površinske i podzemne eksploatacije od bloka 1 do 12 povećana je za više od 38 puta. Prihodi podzemne eksploatacije rastu linearno s manjim nagibom u odnosu na prihode površinske eksploatacije koji se za početne blokove povećavaju te se počinju uočavati znakovi stagnacije i smanjenja kod zadnjih blokova optimizacije eksploatacije. Razlika prihoda uvećana je za približno 9 puta od bloka 1 do 12. Jedinična cijena pridobivanja blokova arhitektonsko-građevnog kamena raste od bloka 1 do 12 s time da pri podzemnoj eksploataciji raste sporije u odnosu na površinsku eksploataciju. Tako je cijena za površinsku eksploataciju povećana 3, 5 puta, a za podzemnu eksploataciju 1, 9 puta od bloka 1 do 12. Dobit podzemne eksploatacije od bloka 1 do 12 raste s time da se uočava sporiji porast dobiti kod zadnjih blokova optimizacije eksploatacije te se uočava period stagnacije. Dobit površinske eksploatacije nakon početnog rasta stagnira te kreće k negativnom trendu i na kraju završava kao gubitak. Mjesto na kojem se krivulje dobiti površinske i podzemne eksploatacije presijecaju predstavlja optimalnu konturu eksploatacije kopa – poziciju prelaska iz površinske u podzemnu eksploataciju.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Rudarstvo, nafta i geološko inženjerstvo

POVEZANOST RADA