Naslov
Sinteza i bojadisarska svojstva novih izomernih benzotiazolnih anionskih azo bojila
(Synthesis and dyeing properties of new isomeric benzothiazole anionic azo dyes)

Autori
Krmpotić, Vedrana

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, diplomski rad, diplomski

Fakultet
Tekstilno-tehnološki fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
28.09

Godina
2016

Stranica
48

Mentor
Racane, Livio

Ključne riječi
sinteza; anionska azo bojila; benzotiazol; postojanost obojenja; vuneni i poliamidni materijal
(synthesis; anionic azo dyes; benzothiazole; color fastness; wool and polyamide material)

Sažetak
U okviru ovog rada sintetizirani su novi benzotiazolni azo derivati naftolsulfonskih kiselina. Prvo su polazeći iz m-nitroanilina višestupnjevitom sintezom uspješno priređeni 5- nitrobenzotiazol (3), nitriranjem benzotiazola 6-nitrobenzotiazola (5) dok je 2-klor-6- nitrobenzotiazol (8) uspješno priređen dvostupnjevitom reakcijom polazeći iz 2- merkaptobenzotiazola. Nitrobenzotiazolni dertivati 3, 5 i 8 prevedeni su u amino derivate upotrebom kositrovog(II)-klorida kao reducensa te su dobiveni 5-aminobenzotiazol (4), 6-aminobenzotiazol (6) i 6-amino-2- klorbenzotiazol (9) u dobrim iskorištenjima. . Priređeni amino derivati poslužili su kao diazokomponente za pripravu novih azo bojila kopulacijom s dvije različite komercijalno dostupne izomerne hidroksinaftalen sulfonske kiseline te su dobivena dosad neopisana nova azo bojila: natrijev 4-hidroksi-3- [(benzotiazol-5-il)diazenil] naftalensulfonat (10a), natrijev 5-hidroksi-4-[(benzotiazol-5- il)diazenil] naftalensulfonat (10b), natrijev 5-hidroksi-4-[(benzotiazol-6-il)diazenil] naftalensulfonat (10c) i natrijev 4-hidroksi-3- [(2-klorbenzotiazol-6-il)diazenil] naftalensulfonat (10d) Njihova struktura određena je je 1H i 13C NMR spektroskopijom te su snimljeni kvantitativni UV/Vis spektri. Dobivena azo bojila su narančastog do crvenog tona, topljiva u vodi te su ispitani kao anionska (kisela) bojila na vuneni i poliamidni materijal. Ispitivanje postojanosti obojenja na pranje obojenih vunenih i poliamidnih materijala pokazalo je znatno slabiju postojanost na vunenom u odnosu na poliamidni materijal.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija, Tekstilna tehnologija

POVEZANOST RADA