Naslov
SINTEZA DERIVATA NA BAZI SKROBA I NJIHOVA PRIMENA U PROCESIMA SKROBLJENJA PREĐE
(SYNTHESIS OF STARCH–BASED DERIVATIVES AND THEIR APPLICATION IN PROCESSES OF YARN SIZING)

Autori
Djordjević, Suzana

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Univerzitet u Nišu

Mjesto
Leskovac

Datum
17.10

Godina
2014

Stranica
184

Mentor
Nikolić, Ljubiša

Neposredni voditelj
Kovačević, Stana

Ključne riječi
skrob; hidroliza; kalemljenje; akrilamid; akrilna kiselina; 2-hidroksietil metakrilat; metakrilna kiselina; pamuk; pređa; sredstvo za skrobljenje; skrobljenje; tkanje; odskrobljavanje; otpadna voda
(starch; hydrolysis; grafting; acrylamide; acrylic acid; 2-hydroxyethyl methacrylate methacrylic acid; cotton; yarn; size; sizing; weaving; desizing; wastewater)

Sažetak
Namera istraživanja bila je provera izvodljivosti primene novo–sintetisanih biopolimernih materijala za proces skrobljenja pamučnih pređa, na bazi osnovnih principa hemijske modifikacije i praktičnih provera u industrijskim uslovima. U radu je uključena kisela hidroliza kukuruznog i krompirovog skroba do kontrolisanih molarnih masa zajedno s kalem–polimerizacijom akrilamida, akrilne kiseline, 2-hidroksietil metakrilata i metakrilne kiseline na hidrolizovani skrob radi popravljanja hidrofilnosti i rastvorljivosti, poboljšanja sposobnosti obrazovanja filma, povećanja adhezivnog potencijala, izbegavanja pojave retrogradacije i sl.. Ciljevi istraživanja su se prvenstveno odnosili na formiranje adekvatnih, ekološko–prihvatljivih i produktivnih sistema za skrobljenje pamučnih pređa preko analize i sistematizacije velikog broja postupaka sinteze u sprezi sa karakterizacijom i svojstvima kalem kopolimera. Rezultati istraživanja pokazali su sledeće: (a) inicijator benzoil peroksid je bio vrlo uspešan u kalemljenju akrilamida, inicijator azobisizobutironitril u kalemljenju akrilne kiseline i 2-hidroksietil metakrilata dok je inicijator kalijum persulfat bio najbolji u kalemljenju metakrilne kiseline na skrob ; (b) prinos hidrolize i kalemljenja, procenat kalemljenja i efikasnost kalemljenja, konverzija monomera u polimer, molarne mase kao i FTIR analiza potvrdili su da se radi o novim proizvodima od skroba i vinilnih monomera ; (c) posle impregnacije jednožičnih i dvožičnih pređa utvrđeno je da grublja jednožična kao i dvožična pređa adsorbuju ili vezuju za sebe više sredstva za skrobljenje u svim slučajevima u odnosu na finije pređe, što se tumači većom zapreminom po obimu, rastresitijom strukturom kao i manjim brojem zavoja ; (d) posle skrobljenja osnova postaje ravnomernija po debljini, što je posledica uticaja nanosa skrobne mase na pređu kada se "popravljaju" različiti deformiteti po dužini pređe ; (e) mehanička svojstava se menjaju tokom impregnacije različitim sredstvima za skrobljenje, raste prekidna jačina analiziranih pređa dok prekidno izduženje delimično opada ; (f) vrednosti za habanje u ciklusima prevazilaze neskrobljenu pređu u svim slučajevima ; (g) maljavost pređe opada skrobljenjem, čime je povećana glatkoća i smanjeno trenje ; (h) mikrografi pređa obrađenih novim sredstvima za skrobljenje imaju kompaktniju strukturu sa vlaknima slepljenim međusobno, kao i veliku paralelnost u pravcu uzdužne ose pređe ; (i) kod odskrobljavanja klasičnim pranjem dolazi do značajnog uklanjanja nanetog skrobnog kopolimera, dok je upotreba ultrazvuka kod pranja uzrokovala najveći stepen uklanjanja sredstva za skrobljenje sa pređa ; (j) reciklaža primenjenih sredstava za skrobljenje je moguća jer se radi o vodorastvornim jedinjenjima, slični proizvodi za skrobljenje moraju se razgraditi kako bi se izvršilo odskrobljavanje i zato se ne mogu reciklirati ; (k) korišćenjem jednosmerne statističke Anova analize kao i višestruke linearne regresije potvrđena je prednost primenjenih novih derivata skroba kao potencijalnih sredstava za skrobljenje pamučnih pređa različitih finoća i žičnosti, izdvaja se kopolimer skroba i 2-hidroksietil metakrilata kao potencijalno visoko efikasno sredstvo za skrobljenje ; (l) praktična provera skrobljenih osnova pri tkanju dokazala je upotrebljivost i potrencijal novih sredstava za skrobljenje.

Izvorni jezik
Ostalo

Znanstvena područja
Tekstilna tehnologija

POVEZANOST RADA