Naslov
Problemi s racionalnim ekonomskim čovjekom: prema institucionalističkoj rekonstrukciji ekonomske teorije
(Some problems with the Rational Economic Man: Towards institutional reconstruction of economic theory)

Autori
Franičević, Vojmir

Izvornik
Revija za sociologiju (0350-154X) 26 (1995), 3-4; 151-168

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Radovi u časopisima, članak, znanstveni

Ključne riječi
neoklasična ekonomika ; ekonomski akter ; racionalnost ; maksimizacija ; neizvjesnost ; ograničena racionalnost ; adaptivna racionalnost ; institucije ; institucionalna ekonomika
(neoclassical economics ; economic actor ; rationality ; maximization ; limited rationality ; adaptive rationality ; institutional economics)

Sažetak
U radu se analizira koncept racionalnosti u neoklasičnoj ekonomskoj teoriji. Maksimizirajuće ponašanje ekonomskih aktera moguće je samo kada ovi raspolažu odgovarajućim informacijama i kognitivnim sposobnostima. U (realističnijem) slučaju njihovog izostanka, alternativna pretpostavka je prijeko potrebna: akteri su ograničeno sposobni, a neizvjesnost temeljito određuje kontekst odlučivanja. Razmatra se koncept ograničene racionalnosti. Pokazuje se da ga je moguće integrirati u osnovni neoklasični model, ali i reinteipretirati u institucionalističkom smjeru. Ovaj posljednji naglašava tipičnu nesposobnost aktera da procesiraju sve dostupne informacije: otuda se racionalnost aktera tretira kao adaptivna, dok se model optimizirajućeg aktera odbacuje. U takvom pristupu institucije su endogene procesima odlučivanja. Osobito se naglašava njihova informacijska uloga u složenom okruženju sa kojim se suočavaju akteri. Razumijevanje institucionalne dimenzije ključno je za rekonstrukciju ekonomske teorije, koja će se zasnivati na realističnijim pretpostavkama o samim akterima ekonomskog procesa. Time se ujedno otvaraju i vrata produktivnom dijalogu s drugim društvenim znanostima.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Sociologija

POVEZANOST RADA