Naslov
Proučavanje procesa toplinskog transporta u kvazikristalima, niskodimenzionalnim sistemima i fulerenima
(Heat transport studies in quasicrystals, lowdimensional systems and fullerens)

Autori
Bilušić, Ante

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Prirodoslovno-matematički fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
25.04

Godina
2003

Stranica
160

Mentor
Smontara, Ana

Ključne riječi
tvrde ugljikove faze; kvazikristali; sustavi smanjene dimenzionalnosti; nanostrukture; fononi; kritične pojave; fazni prijelazi; nered; fraktali
(hard carbon phases; quasicrystals; low-dimensional systems; nanostructures; phonons; critical phenomena; phase transitions; disoreder; fractals)

Sažetak
Rad je napravljen iz područja eksperimentalne fizike čvrstog stanja. U radu je izložena toplinska vodljivost niskodimenzionalnih materijala, ikozaedarskih kvazikristala, pripadnika obitelji i-AlPdMn te tvrdog ugljika. To su sistemi koji čine vezu između kristala s translacionom periodičnošću i amorfnih materijala i kao takvi imaju neke osobine koje nisu svojstvene niti potpuno periodičkim niti potpuno aperiodičkim sustavima, što dovodi do novih mehanizama toplinskog vođenja. Izvorni doprinos u radu je mjerenje toplinske vodljivost kvazijednodimenzionalnog materijala (TaSe4)2I u smjeru lanaca TaSe4 i okomito na njih, analizom koje se pokazalo da se kvazičestična pobuđenja u ovom sistemu mogu pripisati i polaronskim stanjima te da u samoj okolini Peierlsovog prijelaza postoji nezanemariv doprinos toplinskoj vodljivosti usljed pobuđenja faze vala gustoće naboja. Sustavna ispitivanja i analiza podataka toplinske vodljivosti kvazikristala i-AlPdMn pokazuju da je na niskim temperaturama dominantan mehanizam raspršenja fonona u kvazikristalima onaj na defektima u slaganju te je toplinska vodljivost kvazirešetke sličnija onoj u kristala nego amorfnih struktura. Vrlo vrijedan i izvorni doprinos je ispitivanje dinamike atomskih titranja tvrdog ugljika. Mjerenja gušenja ultrazvuka pokazuju da je na višim frekvencijama gušenje Rayleighovog tipa i to na zrnima promjera između nekoliko mikrometara i nekoliko desetaka mikrometara, što je u skladu s rezultatima skenirajuće elektronske mikroskopije. Toplinska vodljivost tvrdog ugljika ima osobine toplinske vodljivosti fraktalnih mreža. Posebno vrijedan doprinos je detaljno opisan mjerni uređaj za mjerenje toplinske vodljivosti konstruiran u svrhu izrade rada, što čitatelju može poslužiti kao podloga za izgradnju vlastitog.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Fizika

POVEZANOST RADA