Naslov
Primjena posredne indukcije kiralnosti u asimetričnoj katalizi: Enantioselektivno hidrogeniranje kompleksima rodija s biokonjugatima trifenilfosfina i kiralnih aminokiselina
(Application of backdoor induction of chirality in asymmetric catalysis: enantioselective hydrogenation with rhodium complexes of triphenylphosphine amino acid bioconjugates)

Autori
Kokan, Zoran

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Prirodoslovno-matematički fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
27.06

Godina
2014

Stranica
125

Mentor
Kirin, Srećko

Ključne riječi
posredna indukcija ; enantioselektivna kataliza ; vodikova veza ; kiralnost ; amino kiseline ; rodij ; trifenilfosfin
(backdoor induction ; enantioselective catalysis ; hydrogen bond ; chirality ; aminoacids ; rhodium ; triphenylphosphine)

Sažetak
U okviru ovog rada pripravljena su ukupno 73 nova liganda derivata trifenilfosfina s aminokiselinama, kraćim peptidima i/ili aminima. Ligandi su podijeljeni u tri skupine (A, B i C) obzirom na supstituciju fenilnog prstena fosfina i dentatnost, a njihovi in situ pripravljeni kompleksi s Rh(I) ispitani su kao homogeni katalizatori u reakcijama enantioselektivnog hidrogeniranja dvaju modelnih supstrata, metil-2- acetamidoprop-2-enoata (S1) i metil-(Z)-2- acetamido-3-fenilprop-2-enoata (S2). Kiralna informacija aminokiselina udaljena je od prokiralnog metala, a prenosi se "posrednom indukcijom" putem vodikovih veza. Postignuti maksimalni enantiomerni višak (ee) iznosi ee(R) = 68%, ee(S) = 84% i ee(R) = 81% upotrebom monodentatnih A, B, odnosno bidentatnih C liganda. Pripravljeni su Pd(II) i Pt(II) kompleksi s A i B u svrhu ispitivanja interakcija među ligandima. Priređeni ligandi i njihovi metalni kompleksi okarakterizirani su različitim analitičkim metodama (1H, 13C, 31P NMR, COSY, NOESY, ESI-MS, MALDI-TOF HRMS, CD i difrakcija X-zraka na jediničnom kristalu), a stereokemija produkata reakcije hidrogeniranja objašnjena je stereokemijskom analizom i DFT izračunima.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija

POVEZANOST RADA