Naslov
Citat i remake u likovnoj umjetnosti kao oblik ekfraze
(Quote and remake in visual arts as a form of ekphrasis)

Autori
Lah, Nataša

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Sažeci sa skupova, sažetak, znanstveni

Izvornik
Dijalozi / - , 2011

Skup
SLIKA I RIJEČ: ekfraza, slikovnost teksta i tekstualizacija slike

Mjesto i datum
Rijeka, Hrvatska, 02.12.2011

Vrsta sudjelovanja
Predavanje

Vrsta recenzije
Nije recenziran

Ključne riječi
imitacija; reprezentacija; ekfraza; kopija; krivotvorina; reprodukcija; replikacija; pastiš; citat; remake
(imitation; representation; ekphrasis; copy; forgery; reproduction; replication; pastiche; quote; remake)

Sažetak
Rad se bavi prikazivačkim problemima citatnosti i remakea u likovnoj, posebno suvremenoj umjetnosti. U žarištu tog problema uspostavljanje je relacije identiteta između onoga što se prikazuje i onoga što je prikazano. Ujedno, taj je problem polazište teorije mimezisa, odnosno pretpostavke da umjetnik kopira ili reproducira stvari, ljude i događaje iz stvarnosti –imitirajući ih. No, takav postupak, u teoriji umjetnosti poznat kao 'prikazivački odnos', uspostavlja ograničene oblike podudarnosti identifikacije) između onoga što se prikazuje i onoga što je prikazano, jer prikazivačka pojava (ono što je prikazano) ostaje uvijek neidentična predmetu prikazivanja (onome što prikazuje). Takva slabost mimetički uspostavljenog identiteta bila je razlogom raslojavanja problema već u ranom razdoblju antike na pojmove imitacije (kopije) kod Platona i sofista, te problem reprezentacije (cjelovita iskustva forme i sadržaja) kod Aristotela. Drugim riječima, identitet se uspostavlja ili temeljem sličnosti i konceptualnih reprezantacija s jedne, odnosno simboličkih kodova i jezika s druge strane. Kada je sličnost nositelj identiteta govorimo o domeni slike, prizornom prostoru ili primarnoj (ikoničkoj) vizualnosti. Kada je interpretacija nositelj identiteta govorimo o simboličkim kodovima, o domeni jezika, odnosno, sekundarnoj ili verbalnoj vizualnosti. U kritičkom propitivanju pojmova umjetnosti time su otvorena dva teorijska pristupa. Jedan od njih se zasniva na teoriji mimezisa ili oponašanju prirode (imitation of nature), a drugi na ideji ponovnog stvaranja stvarnosti (recreation of reality).U tom kontekstu su citat i remake umjetničke pojave koje stvaraju relaciju identiteta, ali ne više između onoga što se prikazuje i onoga što je prikazano, već između onoga što je prikazano i mogućih načina reprezentacije istoga. Utoliko citat i remake smatramo prikazivačkim referentima, ekstenzijama, odnosno instancijacijama (oprimjerenjima) već postojećih umjetničkih djela. Njihova pojava se time temelji na ideji ponovnog stvaranja stvarnosti (re-creation of reality), sekundarni su oblik vizualnosti epistemološkog (kritičkog) karaktera i kao takvi su bliži jeziku nego li slici. S obzirom da je kod citata i remakea vizualni medij samo oblik jezične poruke koja se temelji na detaljnom opisu prikazivačke pojave možemo ih smatrati specifičnim, vizualnim oblicima ekfraza.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Povijest umjetnosti, Znanost o umjetnosti

POVEZANOST RADA