Naslov
Toltrazuril – primjena i farmakokinetika
(Toltrazuril - administration and pharmacokinetics)

Autori
Bilandžić, Nina ; Varenina, Ivana ; Božić, Đurđica ; Solomun Kolanović, Božica

Izvornik
Veterinarska stanica : znanstveno-stručni veterinarski časopis (0350-7149) 43 (2012), 2; 135-144

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Radovi u časopisima, pregledni rad, znanstveni

Ključne riječi
toltrazuril; farmakokinetika; hrana
(toltrazuril; pharmacokinetics; food)

Sažetak
Farmakološke tvari kokcidiostatici koriste se za suzbijanje kokcidioze, bolest uzrokovane kokcidijama, parazitima iz roda Eimeria. Koriste se dodatkom u hranu uglavnom kod pilića u tovu za liječenje i prevenciju u uzgajalištima gdje je uslijed velike vlage, visoke temperature ili nečistoća pojavnost bolesti veća. Toltrazuril je sintetski derivat triazintriona koji se koristi kao oralna suspenzija u vodi za piće za liječenje kokcidioze pilića i purana, te svinja i goveda. Preporučena doza i trajanje liječenja za piliće i purane je 7 mg/kg tjelesne težine dnevno za dva uzastopna dana. Farmakološke studije su pokazale da se toltrazuril dobro apsorbira u gastrointestinalnom traktu te brzo metabolizira u toltrazuril sulfoksid i toltrazuril sulfon poznat kao ponazuril. Pri tome se toltrazuril sulfon sporo eliminira iz tkiva kokoši, teladi i pura te se smatra glavnim markerom rezidua toltrazurila. Tako je na primjer utvrđeno da se ostatci toltrazuril sulfona u teladi nakon primjene jedne oralne doze toltrazurila od 15 mg/kg tjelesne težine mogu odrediti i 42 dana nakon primjene te su utvrđene koncentracije u tkivima (g/kg): 848 u jetri, 393 u bubregu, 99 u mišiću i 260 u masnom tkivu. I nakon 70 dana po završetku tretmana u uzorcima jetre se još mogu odrediti ostatci toltrazuril sulfona. Toksikološka istraživanja toltrazurila na štakorima pokazala su da u višim dozama utjecaj na značajan pad tjelesne težine, promjene u krvnoj slici i narušavanje funkcije jetre, te teratogene i embriotoksične učinke kao što su displazija dugačkih kostiju i značajno smanjenje broja preživjelih fetusa na višim dozama. Pokazano je da je toltrazuril sulfon vrlo stabilan u tlu te je dokazano da je otrovan za biljke odnosno njegova svojstva sugeriraju da možda postoji mogućnost negativnih učinaka za biljke kada se gnoj tretirane peradi koristi na poljoprivrednim zemljištima te je i potencijalna opasnost za podzemne vode. Najveće dopuštene količine ostataka toltrazurila i trazuril sulfona u jestivim tkivima (mišić, jetra, bubreg, masno tkivo) svih vrsta životinja koje se koriste za proizvodnju hrane su definirane u rasponu od 100 u mišićnom tkivu do 600 µg/kg u bubregu. Danas se za određivanje ostataka kokcidiostatika odnosno toltrazurila primjenjuju metode tekućinske kromatografije sa spektrometrijom masa obično u kombinaciji s dvojnom (tandem) masenom spektrometrijom (LC- MS/MS) visoke selektivnost, specifičnosti i osjetljivosti koje omogućuju analizu više različitih kokcidiostatika na vrlo niskim granicama određivanja.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Javno zdravstvo i zdravstvena zaštita, Veterinarska medicina

POVEZANOST RADA