Naslov
Praćenje dinamike pojave i prognoza maslinine muhe (Bactrocera oleae Gmelin) na trima sortama masline u zapadnoj Istri pomoću žutih ploča
(Olive Ffruit Fly (Bactrocera oleae Gmelin) flight dynamics and forecasting on three olive cultivars in western Istria by yellow sticky traps)

Autori
Bažok, Renata ; Lađarević, Ivica ; Dminić, Ivana

Izvornik
Fragmenta phytomedica et herbologica (1330-2884) 31 (2011), 1/2; 13-30

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Radovi u časopisima, članak, znanstveni

Ključne riječi
dinamika ulova ; korelacija ; kumulativni ulovi ; maslinina muha ; regresijska analiza ; sorte ; zaraza plodova ; žute ploče
(correlations ; cultivars ; cumulative capture ; flight dynamics ; fruit infestation ; olive fruit fly ; yellow sticky traps (YST) ; regression analysis)

Sažetak
Kvalitetna zaštita od maslinine muhe (Bactrocera oleae Gmelin) može se postići samo dobro određenim rokovima tretiranja koji ovise o pojavi muhe i intenzitetu napada. Postoje podaci da se sorte masline međusobno razlikuju u osjetljivosti na napad maslinine muhe, što je povezano s krupnoćom i konzistencijom ploda. Cilj rada bio je ustanoviti dinamiku pojave maslinine muhe na žutim pločama u 4 maslinika na području zapadne Istre. Ustanoviti intenzitet napada na pojedinim sortama te razlike u intenzitetu napada između sorta i maslinika. Cilj je bio ustanoviti odnos između visine ulova muhe na žutim pločama i intenziteta napada na svakoj od istraživanih sorta u netretiranim maslinicima radi određivanja visine ulova kod koje će biti ostvarena zaraza od 5 % plodova, što se smatra pragom odluke. Let maslinine muhe praćen je tijekom 2004. godine žutim pločama u 4 maslinika smještena na dva lokaliteta u Istri. U dva maslinika (po jedan na svakom lokalitetu) nisu provođene mjere zaštite, a u ostala dva obavljena su dva tretiranja muhe dimetoatom. U istraživanje su bile uključene tri sorte: Buža, Vodnjanska crnica i Leccino. Redovitim je vizualnim pregledima praćena zaraza plodova ličinkama. Maslinina muha ostvarila je tri generacije: prvu potkraj srpnja, drugu potkraj kolovoza i treću početkom listopada. Visina populacije u netretiranim maslinicima bila je dvostruko viša nego u tretiranim maslinicima. Najniži ulov muha zabilježen je na sorti sitnih plodova Leccino na lokalitetu Rovinj. Ulovi su u odnosu na sortu Buža u netretiranim maslinicima bili signifikantno niži, dok se u tretiranim maslinicima razlika nije mogla uočiti. Sorta sitnih plodova Vodnjanske crnice na lokalitetu Fažana imala je signifikantno viši ulov od sorte Buža u netretiranom, ali i u tretiranom masliniku. Veća atraktivnost sorte Vodnjanska crnica pripisuje su sastavu, a ne krupnoći ploda. Zaraza plodova sukladna je ulovima. Ukupno je niža na lokalitetu Rovinj u odnosu na lokalitet Fažana. U netretiranim maslinicima zaraza je očekivano viša (17, 67-44, 67 %) nego u tretiranim maslinicima (6, 67-19, 0 %). Zaraza plodova na sorti Leccino signifikantno je najniža, kako u netretiranim (17, 67 %) tako i u tretiranim maslinicima (6, 67 %). Sorta Buža imala je signifikantno viši postotak zaraze od sorte Leccino u netretiranim maslinicima (32, 0 i 35, 67 %). Sorta Vodnjanska crnica imala je i u tretiranim (19, 0 %) i u netretiranim maslinicima najviši postotak zaraze (44, 67 %). Za sve sorte ustanovljena je signifikantna potpuna pozitivna korelacija (r = 0, 9125 - 0, 9857) između kumulativnog ulova muha na ploči i postotka zaraženih plodova. Regresijski koeficijenti kretali su se od 1, 142 do 1, 805, ovisno o sorti i lokalitetu. Kumulativni ulovi muha mogli bi se koristiti u određivanju praga odluke i potrebe suzbijanja prve generacije muhe, no pri tome bi trebalo voditi računa o dominantnoj sorti u masliniku. Ako u masliniku prevladava osjetljiva sorta kao što je Vodnjanska crnica, pragovi odluke dosegnuti su kod ulova 1, 67 muha/ploči, a ako se radi o manje osjetljivoj sorti (Leccino), to je 6, 67 muha. Kod sorte Buža pragovi odluke očekuju se kod kumulativnog ulova između 3, 33 i 5, 42 muhe. U trenutku kada se ustanove kritični kumulativni ulovi valjalo bi obaviti vizualni pregled i ustanoviti postotak zaraze plodova.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Poljoprivreda (agronomija)

POVEZANOST RADA