Naslov
Morfološka i molekularna raznolikost lokalnih populacija crvene djeteline (Trifolium pratense L.) u odnosu na ekogeografske karakteristike staništa
(Morphological and molecular diversity of local populations of red clover (Trifolium pratense L.) in relation to ecogeographical characteristics of habitats)

Autori
Dujmović Purgar, Dubravka

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Agronomski fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
08.12

Godina
2011

Stranica
162

Mentor
Bolarić, Snježana

Ključne riječi
crvena djetelina (Trifolium pratense L.) ; lokalna populacija ; ekogeografske karakteristike ; morfološka svojstva ; genetska udaljenost ; AFLP
(red clover ; local population ; ecogeographical charactersitics of habitat ; morphological traits ; genetic distance ; AFLP)

Sažetak
Crvena djetelina, kao značajna krmna mahunarka s velikom adaptabilnom sposobnosti na različite ekogeografske uvjete staništa, je zahvaljujući procesima sukcesije u opasnosti od izumiranja lokalnih populacija i genetske erozije. Lokalne populacije crvene djeteline predstavljaju vrijedan genetski izvor u oplemenjivačkim programima u svrhu kreiranja kultivara prilagođenih domaćim agro-ekološkim uvjetima uzgoja. Cilj istraživanja bilo je (1) pronaći i odabrati lokacije koje ispunjavaju uvjete - prisutnost lokalnih populacija, tradicionalni način korištenja, te prostorna izolacija, (2) grupirati lokacije na temelju ekogeografskih podataka, (3) procijeniti raznolikost između ispitivanih lokalnih populacija crvene djeteline i grupirati populacije na bazi morfoloških i molekularnih (AFLP) markera, (4) usporediti raznolikost populacija na morfološkoj i molekularnoj razini s ekogeografskim karakteristikama staništa. Područje istraživanja je podijeljeno s obzirom na nadmorsku visinu u tri grupe unutar kojih je odabrano 18 lokacija. Za svaku lokaciju prikupljene su ekogeografske karakteristike staništa (geografske, pedološke i klimatološke). Tijekom istraživanja na livadama sjeverozapadne Hrvatske zabilježene su 152 biljne vrste. Analize spektra trajanja života, spektra životnih oblika, te načina razmnožavanja u skladu su s brojnim nalazima drugih autora za livade, ali istovremeno su pokazatelj zaraštavanja staništa te prisutne sekundarne sukcesije. Za svaku odabranu populaciju po lokaciji, na 20 slučajno odabranih individua crvene djeteline napravljena su mjerenja i ocjene 18 morfoloških svojstava. Na istim individuama provedena je AFLP-molekularna analiza. Na temelju ekogeografskih karakteristika staništa, morfoloških i molekularnih karakteristika lokalnih populacija crvene djeteline provedena je klasifikacija lokalnih populacija primjenom metoda multivarijatne analize (UPGMA i PCoA). Analizom molekularne varijance (AMOVA) procijenjena je i razdijeljena ukupna molekularna varijanca na varijancu između i unutar populacija i između grupa populacija. U statističkoj obradi podataka korišteni su programi TREECON for Windows ver. 1.3 b , AFLPsurv ver. 1.0, PHYLIP ver. 3.6 , TREEVIEW 32, BAPS ver. 5.3, ARLEQUIN ver. 2.000 i NTSYSpc ver. 2.21L. Utvrđeno je postojanje varijabilnosti između lokalnih populacija crvene djeteline na morfološkoj i molekularnoj razini. Mantel-ovim testom komparacije ekogeografskih, morfoloških i molekularnih podataka nisu utvrđene značajne korelacije između svih istraživanih grupa podataka.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Poljoprivreda (agronomija)

POVEZANOST RADA