Naslov
Sinteza i strukturna karakterizacija disupstituiranih pirimidina s potencijalnom primjenom u pozitron-emisijskoj tomografiji (PET)
(Synthesis And Structural Characterization Of Disubstituted Pyrimidines With Potential Application In Positron-Emission Tomography (PET))

Autori
Brkljač, Jasna

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, diplomski rad, diplomski

Fakultet
Fakultet kemijskog inženjerstva i tehnologije

Mjesto
Zagreb

Datum
21.07

Godina
2010

Stranica
37

Mentor
Raić-Malić, Silvana

Neposredni voditelj
Krištafor, Svjetlana ; Meščić, Andrijana

Ključne riječi
aciklički pirimidinski nukleozidni analozi; aciklovir; timidin-kinaza virusa herpes simpleks tipa 1 (HSV-1 TK); 1H i 13C NMR spektroskopija
(acyclic pyrimidine nucleoside analogs; acyclovir; herpes simplex type 1 thymidine kinase (HSV-1 TK); 1H and 13C NMR spectroscopy)

Sažetak
Cilj ovog rada bio je sintetizirati derivate uracile s pobočnim lancem poput aciklovira u položaju N-1 kao potencijalne supstrate enzima timidin-kinaze virusa herpes simpleks tipa 1 (HSV-1 TK). Ciljani N1-[(2-hidroksietokis)metil]-5-(2-hidroksietil)uracil (9) pripravljen je višestupnjevitom sintezom. 5-(2-hidroksietil)uracil (3) je pripravljen unutarmolekulskom ciklizacijom aplha-(ureidometilen)-gamma-butirolaktona (2) reakcijom s natrijevim etoksidom u etanolu. Hidroksilna skupina supustitiuenta u položaju C-5 spoja 3 zaštićena je acetiliranjem pomoću anhidrida octene kiseline. Pobočni lanac poput aciklovira sa zaštićenom hidroksilnom skupinom uveden je u položaj N-1 pirimidina reakcijom 5-(2-acetoksietil)-2, 4-dimetoksipirimidina (7) s (2-acetoksietil)metil-bromidom. Nakon uklanjanja zaštitnih acetilnih skupina spoja 8 natrijevim metoksidom, izoliran je ciljani N1-[(2-hidroksietokis)metil]-5-(2-hidroksietil)uracil (9). Nadalje, opisana je i sinteza derivata uracila 15 s hidroksipropinilnim supstituentom u položaju C-5. Strategija sinteze uključivala je halogeniranje u položaju C-5 pirimidina potpomognuto mikrovalnim zračenjem, te uvođenje hidroksipropinilnog supstituenta Sonogashira-reakcijom. Strukture svih sintetiziranih spojeva potvrđene su 1H i 13C NMR spektroskopijom. Svim pripravljenim spojevima ispitati će se njihova antitumorska i antivirusna djelovanja. Ispitivanje fosforiliranja ciljanog spoja 9 pokazalo je kako spoj 9 nije supstrat niti ljudske niti virusne timidin-kinaze.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija

POVEZANOST RADA