Naslov
Sinteza i citostatska ispitivanja nukleozidnih mimetika
(Synthesis and cytostatic evaluations of nucleoside mimetics)

Autori
Kolar, Iva

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, diplomski rad

Fakultet
Fakultet kemijskog inženjerstva i tehnologije

Mjesto
Zagreb

Datum
28.06

Godina
2010

Stranica
56

Mentor
Raić-Malić, Silvana

Neposredni voditelj
Gazivoda Kraljević, Tatjana

Ključne riječi
C-6 supstituirani derivati pirimidina; litiranje; pozitron-emisijska tomografija; timidin-kinaza virusa herpes simpleks tipa 1 (HSV-1 TK)
(C-6 substituted pyrimidine derivatives; lithiation; positron-emission tomography; herpes simplex virus type 1 thymidine-kinase (HSV-1 TK))

Sažetak
U ovom radu opisana je sinteza derivata pirimidina s izobutilnim (5-11) i izobutenilnim (14) lancem u položaju C-6 pirimidina. Ključni C-6 alkilirani derivat pirimidina 5 pripremljen je reakcijom organolitijevog intermedijara 5, 6-dimetil-2, 4-dimetoksipirimidina (2) s 1, 3-bis(benziloksi)-2-propanonom (4). Nakon Barton-McCombie deoksigeniranja spoja 5 priređen je 2, 4-dimetoksi derivat pirimidina 7 s (3-benziloksi-2-benziloksimetil)propilnim pobočnim lancem u položaju C-6. Nakon uvođenja metilnog supstituenta u položaj N-1 pirimidina pri čemu je pripravljen spoj 8, uklonjene su zaštitne benzilne skupine i izolirani su spojevi 9 i 10. Također je opisana i sinteza derivata pirimidina 14 sa izobutenilnim lancem u položaju C-6 koja je uključivala fluoriranje spoja 5, te dehidrohalogeniranje nastalog spoja 13 natrijevim metoksidom pri čemu je izoliran derivat 14 čija je dvostruka veza u pobočnom lancu u položaju C2'-C3'. Nakon uklanjanja benzilnih skupina spoja 14 došlo je do unutarmolekulske ciklizacije i izoliran je biciklički derivat 15. Nadalje, opisan je pokušaj sinteze spoja 12 čija je dvostruka veza pobočnog lanca u položaju C1'-C2' Wittigovom reakcijom. Strukture svih sintetiziranih spojeva potvrđene su 1H i 13C NMR spektroskopijom, a struktura spoja 15 dodatno je potvrđena rentgenskom strukturnom analizom. Spojevima 5, 8-11 i 13-15 ispitana su i citostatska djelovanja: od svih ispitanih spojeva, spoj 5 je pokazao najizraženije antitumorsko djelovanje protiv svih ispitanih staničnih linija (IC50 = 3, 67 µM).

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija

POVEZANOST RADA