Naslov
Endoparazitne nematode roda Pratylenchus u soji
(Endoparazitne nematode genus Pratylenchus in soybean)

Autori
Majić, Ivana

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Poljoprivredni fakultet u Osijeku

Mjesto
Osijek

Datum
04.12

Godina
2009

Stranica
120

Mentor
Ivezić, Marija

Neposredni voditelj
Brmež, Mirjana

Ključne riječi
soja ; Pratylenchus ; zajednica nematoda ; trofička bioraznolikost ; osjetljivost biljke ; mikorizne gljivice
(soybean ; Pratylenchus spp. ; nematode community ; tropic biodiversity ; plant susceptibility ; arbuscular mycorrhizal fungi)

Sažetak
Ciljevi istraživanja su utvrditi osjetljivost sorti prema nematodama smeđe pjegavosti korijena (roda Pratylenchus), utjecaj intenziteta kolonizacije korijena arbuskularno mikoriznih (AM) gljivica na ubušivanje endoparazitnih nematoda u korijen i trofičku bioraznolikost zajednice nematoda u soji. Pokusi su provedeni 2005., 2006. i 2007. godine na selekcijskim poljima Poljoprivrednog Insituta Osijek, a obuhvaćali su sedam sorti soje (ranih grupa zriobe). Uzorci tla i korijena svih sorti soje uzeti su tijekom četiri faze razvoja biljke (početkom cvatnje, začetkom formiranja sjemena, početkom zriobe i u potpunoj zriobi). U skladu s ciljevima i pretpostavkama disertacije utvrđena je brojnost nematoda u tlu i korijenu soje, reprodukcijski indeks (RI) populacije nematoda smeđe pjegavosti korijena u tlu i korijenu te intenzitet kolonizacije korijena AM gljivicama. Trofička bioraznolikost utvrđena je pomoću deset ekoloških indeksa: H', λ, N1, N2, E1, E2, PPI, NCR, F/B, B+F/BP. Utvrđene su dvije vrste nematoda smeđe pjegavosti korijena: P. thornei i P. scribneri. Kod svih sorti, izuzev sorte Una, utvrđen je negativan utjecaj Pratylenchus spp. u tlu na prinos, ali nije utvrđeno linearno smanjenje biomase korijena i prinosa s povećanjem populacije štetnika. Prema brojnosti nematoda Pratylenchus spp. u tlu i korijenu tijekom vegetacije sorte Ika, Podravka 95, Tisa i Una statistički se razlikuju kao najbolji domaćini nematodama smeđe pjegavosti korijena. Sorta Una imala je i najniži utvrđen RI indeks ukazujući da populacija nematoda roda Pratylenchus najmanje rasla tijekom vegetacije soje kod ove sorte, a time da je ova sorta najtolerantnija. Uzimajući u obzir visoke RI vrijednosti i negativan utjecaj nematoda u tlu na prinos, populacija nematoda roda Pratylenchus u tlu vjerodostojniji je pokazatelj potencijala oštećenja na soji od populacije nematoda ubušenih u korijen soje. Utvrđene su statistički značajne razlike između sorti soje po ukupnom broju zajednice nematoda. Grupe biljnih parazita i bakterivornih nematoda dominantne su kod svih sorti u svim uzorcima, a put mineralizacije hranjiva posredovan je uglavnom bakterijski. Grupe antagonista nisu utvrđene korelacijskim odnosima. Sorte Korana, Kuna, Una i Podravka 95 imale su najmanju varijabilnost u brojnosti zajednice nematoda. Sorte Anica i Ika imale su najveću brojnost biljnih parazita i najmanju trofičku bioraznolikost što ukazuje da podržavaju dominaciju jedne trofičke grupe, odnosno grupu biljnih parazita. Kod istih sorti, značajniji je negativni nego pozitivni učinak zajednice nematoda u tlu. Sorta Korana imala je najveću trofičku bioraznolikost zajednice. Najveće razlike između sorti utvrđene su indeksom dominantosti λ (odnosno N2), te indeksom uravnoteženosti zajednice nematoda (E2). Ovi indeksi pokazali su se ujedno kao najstabilniji i najprikladniji za ocjenu trofičke biorznolikost zajednice nematoda. Nije utvrđen značajan negativni utjecaj intenziteta kolonizacije korijena AM gljivicama na penetraciju nematoda u korijen soje, iako postoje statistički značajne razlike između sorti soje s obzirom na broj endoparazita i kolonizaciju korijena mikorizama. Sorta, odnosno prirodni obrambeni mehanizam biljke u odnosu na intenzitet zaraženosti korijena AM gljivicama značajniji je čimbenik utjecaja na zaraženost korijena endoparazitnim nematodama. Kod svih sorti utvrđena je visoka populacija nematoda u korijenu, ali i zadovoljavajući prinosi, što ukazuje na tolerantnost sorti te na značaj kontinuiranog praćenja populacije nematoda u soji na ovom području.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Poljoprivreda (agronomija)

POVEZANOST RADA