ŠĻą”±į>ž’ ØŖž’’’¦§’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’ģ„Įq`šæ€ébjbjqPqP 7ī::Žj’’’’’’¤       fff8ž²,·&Øźź"      ā%ä%ä%ä%ä%ä%ä%$_(hĒ*Z&i X  XX&    q&222X    ā%2Xā%22rz$T  z% Ž pC1’ŅÉfXøĪ$ž%D‡&0·&Ü$ž!+!+z%!+ z%$XX2XX šü<8 &&"XXX·&XXXX„ ¢Ä¢      ’’’’ Doc. dr. sc. Dionis Juri Pravni fakultet Sveu iliata u Rijeci SUDSKA PRAKSA EUROPSKOG SUDA U POGLEDU PRIMJENE ZLATNIH DIONICA I NJIHOVE DOPUSTIVOSTI S OBZIROM NA OSTVARENJE SLOBODE KRETANJA KAPITALA  dio II. Primjenom zlatnih dionica u pojedinim dr~avama lanicama Europske unije dolazi do ograni enja slobode kretanja kapitala koja je predviena l. 56. Ugovora o Europskoj zajednici. Europski je sud u presudi koju je donio u predmetu Komisija protiv Belgije (C-503/99) odredio pretpostavke dopustivosti primjene zlatnih dionica u privatiziranim trgova kim druatvima. U spojenim predmetima Komisija protiv Nizozemske (C-282/04 i C-283/04) bile su sporne odredbe statuta nizozemskih telekomunikacijskih i poatanskih trgova kih druatava Koninklijke KPN NV i TPG NV, koje su predviale zlatne dionice nizozemske dr~ave, a koje su davale dr~avi pravo na davanje prethodnog odobrenja za odreene upravlja ke odluke tijela navedenih druatava. Europski je sud utvrdio da su ta posebna prava neproporcionalna i diskrecijska te je odredio da su predmetne odredbe statuta u protivnosti s l. 56. st. 1. Ugovora o EZ. U tom se predmetu pozabavio odredbama statuta trgova kog druatva koji mo~e predvidjeti neka posebna prava dr~ave u privatiziranom trgova kom druatvu, na temelju opih odredbi nacionalnog prava. Iako se u ovom slu aju dr~ava ne pojavljuje kao zakonodavac koji izravno posebnim zakonom za sebe osigurava posebna prava, ovaj na in ureenja tih posebnih prava takoer mo~e biti u protivnosti sa slobodom kretanja kapitala. U predmetu Komisija protiv SR Njema ke (C-112/05) bile su sporne odredbe njema kog Zakona o druatvu Volkswagen, koje su predviale ograni enje prava glasa svakog dioni ara na glavnoj skupatini druatva na 20 % temeljnog kapitala druatva Volkswagen, propisivanje posebne 80-postotne veine zastupljenog kapitala za donoaenje odluka glavne skupatine, a za koje se ina e na temelju Zakona o dioni kim druatvima zahtijeva 75-postotna veina te pravo SR Njema ke i dr~ave Donje Saske da imenuju svaka po dva lana nadzornog odbora druatva Volkswagen. Europski je sud utvrdio da se spomenutim rjeaenjima odstupa od opeg pravnog re~ima za dioni ka druatva, koji je odreen Zakonom o dioni kim druatvima. Takoer je ukazao da navedena posebna prava odstupaju od na ela da prava dioni ara moraju biti proporcionalna veli ini njihovih udjela u temeljnom kapitalu druatva. Stoga je Europski sud presudio da su sporne zakonske odredbe protivne slobodi kretanja kapitala u smislu lanka 56. Ugovora o EZ. EUROPSKI SUD Presuda od 28. rujna 2006. godine, u spojenim predmetima C-282/04 i C-283/04, Commission of the European Communities vs. Kingdom of the Netherlands propust dr~ave lanice u ispunjavanju njezinih obveza  lanak 56. st. 1. i l. 43. Ugovora o EZ  posebne dionice (zlatne dionice) nizozemske dr~ave u druatvima KPN i TPG  razlikovanje pojmova  kontrolni udio ,  izravno ulaganje i portfeljsko ulaganje u kontekstu temeljnih sloboda   dr~avna mjera u smislu temeljnih sloboda  osiguranje univerzalne poatanske usluge injeni no stanje Na temelju lanka 2:8 nizozemskog Graanskog zakonika (Burgerlijk Wetboek) je ostvarenje prava, koje ima imatelj posebne dionice, ureeno sukladno na elima razumnosti i pravi nosti. lanak 2:8 st. 1. Graasnkog zakonika odreuje da pravna osoba i oni, odnosno one koje su uklju ene u njezinu organizaciju na temelju zakona ili statuta, moraju meu sobom djelovati u skladu sa zahtjevima na ela razumnosti i pravi nosti. Stavak 2. lanka 2:8 Graanskog zakonika odreuje da pravilo, koje bi se meu njima primjenjivalo na temelju zakona, obi aja, statuta, uredbi ili dekreta, je bez u inka, ako bi to bilo, uz uzimanje u obzir okolnosti, neprihvatljivo u pogledu mjerila, koja proizlaze iz razumnosti i pravi nosti. lanak 2:92 st. 1. Graanskog zakonika odreuje da sve dionice daju jednaka prava i obveze srazmjerno s njihovom nominalnom vrijednoau, osim ako u statutu trgova kog druatva nije druga ije odreeno. Stavak 3. lanka 2:92 st. 1. Graanskog zakonika odreuje da se statutom trgova kog druatva mo~e odrediti, da odreene dionice daju posebna prava, koja su u njemu opisana, u vezi s nadzorom druatva. Poduzee (trgova ko druatvo) nizozemske dr~ave, koje obavlja djelatnosti poate, telegrafa i telefona, se 1989. godine preoblikovalo u dioni ko druatvo Koninklijke PTT Nederland NV (dalje: PTT). Prilikom djelomi ne privatizacije PTT 1994. godine bio je, s prodajom prvog obroka dionica, koje su inile 30 % temeljnog kapitala druatva, i 1995. godine s prodajom drugog obroka dionica, koje su inile 20 % temeljnog kapitala druatva, izmijenjen statut druatva s ciljem uvoenja posebne dionice (zlatne dionice) u korist nizozemske dr~ave. Druatvo PTT se 1998. godine podijelilo na dva samostalna druatva, i to na druatvo Koninklijke KPN NV (dalje: KPN) za telekomunikacijske usluge i druatvo TNT Post Groep NV, koja je potom postala TPG NV (dalje: TPG), za poatanske usluge. Pri toj podjeli bila je posebna dionica druatva PTT, koju je imala nizozemska dr~ava, izmijenjena, kao bi dr~ava dobila posebnu dionicu u svakom od novih trgova kih druatava (dalje: predmetne posebne dionice). Na elno bi nizozemska dr~ava mogla prenijeti posebne dionice, koje ima, na predmetna druatva ili na drugog stjecatelja. U slu aju prijenosa dionica na drugog kupca, prijenos bi bio valjan samo uz odobrenje upravnog odbora i nadzornog odbora predmetnog druatva, sukladno l. 17. statuta druatva KPN, odnosno druatva TPG. Predmetne posebne dionice daju nizozemskoj dr~avi posebna prava prethodnog odobrenja odluka tijela tih dviju druatava u vezi sa sljedeim pitanjima: izdavanje dionica druatva ( l. 12. stavci 1., 2. i 4. statuta druatava KPN i TPG), ograni enje ili isklju enje prava prvenstva dioni ara koji imaju redovne dionice ( l. 13. st. 3. statuta druatava KPN i TPG), stjecanje i prijenos, od strane druatva, vlastitih dionica, koje ine viae od 1 % upisanog kapitala u redovnim dionicama ( l. 15. st. 3. statuta druatava KPN i TPG), povla enje posebne dionice ( l. 16. st. 3. statuta druatava KPN i TPG), ostvarenje prava glasa, povezano s posjedovanjem dionica u druatvu KPN Telecom BV, ili u druatvu PTT Post Holdings BV (ili u drugoj pravnoj osobi u smislu l. 4. st. 1. Zakona o poati (Postwet)), u vezi s prijedlozima za prestanak druatva, fuzije ili podjele druatva, stjecanje vlastitih dionica i izmjenu statuta u pogledu ovlasti skupatine tih druatava na prethodno navedenim podru jima ( l. 25. st. 3. to ka a statuta druatava KPN i TPG), ulaganja, koja uzrokuju smanjenje vlastitih sredstava druatva, u skladu s njenom konsolidiranom bilancom stanja, a koja ine manje od 30 % cjelokupne imovine druatva KPN ( l. 25. st. 3. to ka b statuta druatva KPN), ili 15 % cjelokupne imovine druatva TPG ( l. 25. st. 3. to ka b statuta druatva TPG), podjela dividende u obliku dionica druatva i/ili na teret rezervi druatva ( l. 36. statuta druatava KPN i TPG), fuzije ili podjele druatva ( l. 47. st. 2. to ka a statuta druatava KPN i TPG), prestanak druatva ( l. 47. st. 2. to ka b statuta druatava KPN i TPG) izmjena statuta druatva ( l. 47. st. 2. to ka c statuta druatava KPN i TPG), koja se osobito odnosi na: gospodarsku djelatnost druatva, ako se izmjena statuta odnosi na izvraenje koncesija ili odobrenja, temeljni kapital druatva i vrste dionica druatva, ako izmjena statuta predvia izdavanje nove vrste dionica, kupona ili drugih prava na rezultatima i/ili imovini druatva, ili ukidanje posebne dionice ili povlaatenih dionica B, prijenos posebne dionice i promjena prava, povezanih s posebnom dionicom na temelju l. 12., l. 13., l. 15. st. 3., l. 25. st. 3., l. 36. i l. 47. st. 2. statuta druatava KPN i TPG, te openito, svaku izmjenu, koja ateti, zadire u prava ili je u opreci s pravima, povezanim s posebnom dionicom. Nizozemska se dr~ava obvezala sporazumom s druatvima KPN i TPG (Afspraken op Hoofdlijnen KPN en TPG), s jedne strane, da e posebnu dionicu, koju ima u druatvu KPN, upotrijebiti samo kada to zahtijevaju njezini interesi kao veinskog dioni ara, i, s druge strane, da e posebnu dionicu, koju ima u druatvu TPG, upotrijebiti samo u jednakom slu aju, ili ako je to potrebno radi zaatite opeg interesa, povezanog s osiguranjem univerzalne poatanske usluge. Dr~ava se takoer obvezala da nee koristiti prava iz spomenutih posebnih dionica radi zaatite spomenutih druatava od neprijateljskih preuzimanja. Izmeu 1998. godine i 6. travnja 2003. godine, udio se redovnih dionica nizozemske dr~ave u temeljnom kapitalu druatava progresivno smanjio na oko 20 % u KPN i 35 % u TPG. Komisija je potom, nakon ato je Kraljevini Nizozemskoj omoguila da iznese svoja stajaliata, uputila 6. velja e 2003. godine dva obrazlo~ena mialjenja u vezi s posebnim dionicama, koje ima nizozemska dr~ava u druatvima KPN i TPG, za koje je smatrala da su u suprotnosti s l. 56. st. 1. i l. 43. Ugovora o EZ. Komisija je Nizozemskoj odredila rok od dva mjeseca za usvajanje mjera koje su potrebne za usklaivanje s obrazlo~enim mialjenjima. Kako Komisija nije bila zadovoljna s odgovorima nizozemske Vlade u dopisima od 28. travnja 2003. godine, ulo~ila je tu~bu protiv Kraljevine Nizozemske. Odlukom predsjednika prvog senata od 23. studenog 2005. godine, predmeti C-282/04 i C-283/04 bili su spojeni za potrebe usmenog postupka i donoaenje presude. U sporu je Komisija tvrdila da su predmetne odredbe nizozemskih propisa u protivnosti s lankom 56. st. 1, i lankom 43. Ugovora o EZ. Navedena posebna prava koja u~iva Nizozemska u druatvima KPN i TPG predstavljaju ograni enje slobode kretanja kapitala te predviene posebne dionice, iako imaju za cilj zaatitu opeg interesa, nisu razmjerne postavljenom cilju. Nizozemska se tomu usprotivila tvrdei da te posebne dionice ne predstavljaju  dr~avne mjere iz l. 56. st. 1. Ugovora o EZ. Takoer, one nemaju utjecaja na stjecanje udjela u druatvima KPN i TPG, ve samo na odreene odluke koje donose upravna tijela tih druatava. Ta posebna prava ne onemoguavaju ulaganja ulagatelja u temeljni kapital spomenutih druatava. ak i ako bi bila uspostavljena veza izmeu posebnih dionica i odluke o ulaganju, takva veza bi bila neizvjesna i posredna, pa se sporne posebne dionice ne mogu smatrati ograni enjem slobode kretanja kapitala. Kona no, posebna dionica, koju ima nizozemska dr~ava u druatvu TPG, mo~e se opravdati viaim razlogom ostvarenja opeg interesa, preciznije osiguranjem univerzalne poatanske usluge. Takoer, Komisija je ustvrdila da sporne posebne dionice nisu u skladu ni s lankom 43. Ugovora o EZ (sloboda poslovnog nastana), budui da te dionice ne samo da ograni avaju neposredna ili portfeljna ulaganja u druatva KPN i TPG, ve da ote~avaju i ulaganja u kontrolne udjele u tim dvjema druatvima, osobito kada se radi o ulaganjima koja daju odreen utjecaj na unutarnje upravljanje i nadzor u tim druatvima. Iz obrazlo~enja presude Europski je sud zauzeo stajaliate da predmetne posebne dionice predstavljaju ograni enje slobode kretanja kapitala iz l. 56. st. 1. Ugovora o EZ. Ove posebne dionice predstavljaju dr~avnu mjeru, budui da ih je u statute druatava KPN i TPG unijela nizozemska dr~ava, kako bi o uvala svoja posebna prava u tim privatiziranim trgova kim druatvima. Predmetne posebne dionice mogu odvratiti ulagatelje iz drugih dr~ava lanica od ulaganja u druatva KPN i TPG. Na temelju tih dionica dr~ava mo~e utjecati na donoaenje itavog niza vrlo zna ajnih poslovodnih odluka u druatvima KPN i TPG, kako u pogledu gospodarskih djelatnosti, tako i statusnih promjena te prestanka predmetnih trgova kih druatava. Takav utjecaj nizozemske dr~ave na upravljanje druatvima KPN i TPG nije proporcionalan veli ini udjela koje ima dr~ava u temeljnom kapitalu druatava te prelaze okvire prava koja bi proizlazila iz redovnih dionica. Ta posebna prava ograni avaju utjecaj ostalih dioni ara u druatvima KPN i TPG. Nadalje, posebne je dionice mogue ukinuti samo uz suglasnost dr~ave. Predmetne posebne dionice dr~ava mo~e iskoristiti za zaatitu odreenih opih interesa, koji mogu biti u protivnosti s gospodarskim interesima samih druatava. U slu aju posebne dionice koju ima nizozemska dr~ava u druatvu KPN, Nizozemska ne navodi nijedno opravdanje u vidu ostvarenja cilja opeg interesa. Stoga je ta posebna dionica protivna l. 56. st. 1. Ugovora o EZ. Kada se radi o posebnoj dionici nizozemske dr~ave u druatvu TPG, Nizozemska navodi da se takvom dionicom osigurava univerzalna poatanska usluga, a osobito solventnost i kontinuitet druatva TPG, kao jedinog sposobnog operatera poatanskih usluga na podru ju Kraljevine Nizozemske. S time se sla~e i Europski sud, smatrajui da osiguranje univerzalne poatanske usluge predstavlja viai razlog u opem interesu, koji omoguava ograni enje slobode kretanja kapitala. Ipak, posebna dionica koju ima nizozemska dr~ava prelazi ovlasti koje su potrebne za ostvarenje postavljenog cilja. Nadalje, nisu postavljeni to ni kriteriji za primjenu tih posebnih prava i nije omoguen u inkoviti sudski nadzor spornih odluka nizozemske dr~ave. Stoga je ta posebna dionica protivna l. 56. st. 1. Ugovora o EZ. Budui da su predmetne posebne dionice u protivnosti s slobodom kretanja kapitala iz l. 56. st. 1. Ugovora o EZ, nije potrebno posebno utvrivati njihovu protivnost sa slobodom poslovnog nastana iz l. 43. Ugovora o EZ. Ako postoje ograni enja slobode kretanja kapitala, postoje i ograni enja slobode poslovnog nastana. Pravorijek Europski sud utvruje: Kraljevina Nizozemska odr~avanjem na snazi odreenih odredbi statuta trgova kih druatava Koninklijke KPN NV i TPG NV, koje odreuju da u temeljnom kapitalu tih druatava postoje posebne dionice koje ima nizozemska dr~ava, a koje daju posebna prava na odobrenje|~€’ ¦ Ø ¬ ® ņ  tĢÜ \rĪŠˆŌÖÜ  * , . 0 õķõßŌßŌķɾɾ¶¾É¾É²¦—‰¦‰¦zn¦`‰ShĪ hf}OJPJQJhĪ hf}5OJQJ\hĪ hf}6OJQJhĪ hf}CJOJQJaJhĪ hf}56OJQJhĪ hf}56OJQJ\hĪ hf}5OJQJhHŅhE OJQJhE hE OJQJhE hHŅOJQJhHŅ56OJQJhĪ hHŅ56OJQJhHŅOJQJhĪ hHŅOJQJ4~€^ Ŗ ¬  Ž ĪŠźģ  , . ä(j*-ö.œ03J4śśśņņņźźźźźāāāāāāāāāāāāāāā$a$gdf}$a$gdHŅ$a$gdHŅgdHŅLé~éżżJ4š4ģ587Č7<;˜=x>?¤?t@@AC®>@A3C§D™G”HĶKMPJUēXK[L[f[g[]üagThUhbhch{h|h$jJjŒjjŽj—j˜j™j¤j„j¦j©j˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0 €€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜ 0€€˜ 0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜0€€˜ 0€€˜ 0€€˜ 0€€˜0€€˜0€€hĖ00ZhĖ00hĖ00€˜@0€€˜@0€€hĖ0 0æ008Ž88”8¢8>Uhbhch|hŒjj©jKČ00€KČ0 0 „KČ0 0€KČ0 0€š@0€€( @0( @0(KČ00„KČ00€KČ00€š@0€€š@0€€M š@0€€ 00„` 0 €é:>J4X]d”Jé€é;=?uv~é< !• !’•€’’"Internal Data Integrity (Type 4) 1"Internal Data Integrity (Type 4) 2"Internal Data Integrity (Type 4) 3"Internal Data Integrity (Type 4) 4"Internal Data Integrity (Type 4) 5"Internal Data Integrity (Type 4) 6"Internal Data Integrity (Type 4) 7©j©j>@®°Ō׌ŽFHę č ō ö ‰ ‹     qs46z|MOŽ$%wxõö›œć䝞ĖĢ;<‹ŒŃŅ9:Ÿ ‚ƒž@A®° ! !ø!ŗ! $$«$­$) )§*¬*Ć*Ē*",#,‰/Œ/a0c0z3|3¼4¾4Ź4Ķ4ć4å43747o7q7}778888 8£8F;H;>>­>Æ>@@AA2C4C¦DØD˜GšG H¢HĢKĪKLPNPIUKUęXčXJ[L[e[h[’\]ūaża’fgShUhahdhzh|h#j$jIjJj‹jŽj¦j©jnvŽj¦j©jÆ—5tŲF½’’’’’’’’’Ž*}@~m¾ó’’’’’’’’’ys\žŚ’’’’’’’’’A ?@ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_`abcdefghijklmnopqrstuvwž’’’yz{|}~ž’’’‚ƒ„…†‡ˆ‰Š‹ŒŽ‘’“”•ž’’’—˜™š›œž’’’Ÿ ”¢£¤„ž’’’ż’’’ż’’’©ž’’’ž’’’ž’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’Root Entry’’’’’’’’ ĄF [K’ŅÉ«€Data ’’’’’’’’’’’’x1Table’’’’€=+WordDocument’’’’7īSummaryInformation(’’’’’’’’’’’’–DocumentSummaryInformation8’’’’’’’’žCompObj’’’’’’’’’’’’q’’’’’’’’’’’’ž’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’ž’ ’’’’ ĄFMicrosoft Office Word Document MSWordDocWord.Document.8ō9²q