Naslov
Utjecaj ligandnog okruženja i dimenzionalnosti kristalne rešetke na magnetsku anizotropiju iona 3d prijelaznih metala
(Influence of ligand surrounding and crystal lattice dimensionality on the magnetic anisotropy of 3d transition metal ions)

Autori
Herak, Mirta

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Prirodoslovno-matematički fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
05.11

Godina
2009

Stranica
183

Mentor
Miljak, Marko

Ključne riječi
magnetska susceptibilnost; magnetska anizotropija; spojevi bakrenih oksida; niskodimenzionalne rešetke; ligandno okruženje magnetskih iona; superizmjena
(magnetic susceptibility; magnetic anisotropy; copper oxides; low dimensional lattices; ligand surrounding of magnetic ions; superexchange)

Sažetak
Eksperimentalnim tehnikama mjerenja magnetske susceptibilnosti i momenta sile istraživana su magnetska svojstva niskodimenzionalnih sustava CuGeO3 i CuSb2O6, trodimenzionalnih sustava Bi2CuO4 i Cu3TeO6 , te Cu2Te2O5X2 (X=Cl, Br). Magnetizam ovim materijalima daje ion Cu2+ čiji nespareni elektron u 3d ljusci ima spin S=1=2. U spin - Peierls sustavu CuGeO3 defekti (<1%) pri niskim temperaturama daju doprinos susceptibilnosti koji slijedi zakon chi = AT^(alpha) s alpha=0.7, što ukazuje na razbijanje regularnih lanaca i postojanje više različitih energija izmjene na lancu. U jednodimenzionalnom CuSb2O6 koji se uređuje antiferomagnetski (AFM) pri niskim temperaturama odredena je jakost medulančane interakcije Jinter u odnosu na intralančanu, J, Jinter = 0.05 J te je detektirana mala anizotropija energije izmjene J od 1%. Kombinacijom mjerene kutne ovisnosti momenta sile i fenomenološkog pristupa energiji anizotropije pokazano je da je simetrija AFM uredenog stanja u Bi2CuO4 opisana anizotropijom lake ravnine koja daje dvije okomite spinske (S) domene, a ne anizotropijom lake osi. Sličnim pristupom je pokazano da je AFM uredeno stanje u Cu3TeO6 sustavu s novim tipom 3D magnetske rešetke opisano kubičnom simetrijom s četiri AFM S domene. U Cu2Te2O5X2 (X=Cl, Br) sustavu s kristalografski nezavisnim tetraedrima spinova rezultati mjerenja ukazuju na postojanje Dzyaloshinskii-Moriya anizotropne interakcije. Kutna ovisnost momenta sile u AFM uredenom stanju pokazuje da postoje AFM domene koje se mogu repopulirati malim magnetskim poljima. Efektivni magnetski moment u X=Br je manji od momenta u X=Cl.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Fizika

POVEZANOST RADA