Naslov
Vrijeme latencije kao indikator iskrivljavanja odgovora na upitnicima ličnosti
(Item response latency as indicator of response distortion on a personality questionnaire)

Autori
Parmač, Maja ; Galić, Zvonimir ; Jerneić, Željko

Izvornik
Suvremena psihologija (1331-9264) 12 (2009); 43-60

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Radovi u časopisima, članak, znanstveni

Ključne riječi
socijalno poželjno odgovaranje; upitnici ličnosti; kognitivna shema; vrijeme latencije
(social desirable responding; personality questionnaires; cognitive schema; item response latency)

Sažetak
Cilj istraživanja bio je provjeriti model disimulacije na česticama upitnika ličnosti koji su postavili Holden, Kroner, Fakken i Popham (1992). Model objašnjava procese koji se nalaze u osnovi razlika u vremenima odgovaranja iskrenih ispitanika i ispitanika koji iskrivljavaju svoje odgovore. Temeljna je pretpostavka modela da ispitanici prilikom odgovaranja na upitnik ličnosti uspoređuju čestice upitnika s trenutnom kognitivnom shemom te da postoji interakcija te sheme i socijalne poželjnosti odgovora ispitanika. Ova interakcija određuje duljinu vremena odgovaranja, a njezin efekt vidljiv je na intraindividualnoj i na interindividualnoj razini. Istraživanjem su ispitani nezavisni uzorci ispitanika u dvije motivacijske situacije: iskreno odgovaranje (N = 66) i uljepšavanje sebe (N = 56). U obje situacije korištena je on-line verzije IPIP-100 upitnika kojim se mjeri pet velikih dimenzija ličnosti i dvije skale socijalne poželjnosti namijenjene mjerenju samozavaravanja i upravljanja dojmovima. Od sedam korištenih skala, na dvjema skalama potvrđene su postavke modela na intraindividualnoj razini (skala ekstraverzije i skala upravljanja dojmovima) a na jednoj postavke modela na interindividualnoj razini (skala upravljanja dojmovima). Dobiveni rezultati djelomično potvrđuju model disimulacije na česticama upitnika ličnosti i upućuju na potrebu za daljnjim istraživanjima.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Psihologija

POVEZANOST RADA