Naslov
Pojavnost ozljeda i oštećenja sustava za kretanje vrhunskih veslača.
(Incidence of traumatic and overuse musculoskeletal injuries among elite level rowers.)

Autori
Smoljanovic, Tomislav.

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Medicinski fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
07.10

Godina
2008

Stranica
151

Mentor
Pećina, Marko

Ključne riječi
ozljede; oštećenja; sustav za kretanje; veslanje; vrhunski veslači
(traumatic injury; overuse injury; musculoskeletal system; rowing; elite level rowers)

Sažetak
Dosadašnja istraživanja ozljeda sustava za kretanje kod veslača ograničena su na veslače iz kategorije seniora država s razvijenom sportskom medicinom poput Velike Britanije, SAD, Australije i Kanade, dok spoznaja o ozljedama kod međunarodnih veslača, a posebice kod veslača iz kategorije juniora i veterana nema. Hipoteza ovog istraživanja bila je da je pojavnost akutnih ozljeda kod vrhunskih veslača međunarodne razine povezana s dužinom treniranja veslanja, a u negativnoj je korelaciji s dobi, dok je pojavnost kroničnih oštećenja, tj. sindroma prenaprezanja, u pozitivnoj korelaciji s učestalošću veslačkih treninga. Ciljevi ovog istraživanja bili su utvrditi korelacije između pojavnosti ozljeda i oštećenja sustava za kretanje kod vrhunskih veslača i njihovih ispitivanih posebnosti. Osim toga, specifično se tražio odgovor na pitanja: imaju li veslači koji osvajaju medalje na velikim natjecanjima manju učestalost ozljeda i oštećenja od onih koji to ne postižu ; imaju li skul veslači veću učestalost kroničnih oštećenja podlaktica od rimen veslača ; imaju li rimen veslači veću učestalost križobolje od skul veslača ; imaju li veslači koji mijenjaju stranu u čamcu tijekom sezone veću učestalost križobolje ; imaju li veslači koji prosječno imaju više treninga na vodi veću učestalost ozljeda i oštećenja od onih koji imaju manje treninga ; imaju li veslači koji veslaju na ergometru dulje od 30 minuta bez odmora veću učestalost križobolje ; koji nespecifičan veslački trening uzrokuje najviše akutnih ozljeda kod veslača ; koja kronična oštećenja uzrokuju najdulja izbivanja s treninga. Nakon odobrenja Etičkog povjerenstva te Zdravstvenog odbora FISA-e pomoću originalnog anketnog upitnika prevedenog na 24 različita jezika ispitalo se 398 veslača sudionika Svjetskog veslačkog prvenstva za juniore od 07. do 11. kolovoza 2007. godine u Pekingu, Narodna Republika Kina, 634 veslača sudionika Svjetskog veslačkog prvenstva za seniore od 26. kolovoza do 02. rujna 2007. godine u Münchenu, Republika Njemačka te 743 veslača sudionika Svjetskog veslačkog prvenstva za veterane od 02. do 09. rujna 2007. godine u Zagrebu, Republika Hrvatska. U istraživanju je ukupno sudjelovalo 1775 veslača iz 70 država sa 6 kontinenata. Rezultati provedenog istraživanja potvrdili su da je veslanje sport s izrazito niskim rizikom od zadobivanja ozljeda po broju treninga kod veslača koji su zadobili od 1, 75 do 2, 25 ozljeda po veslaču na 1000 treninga. Unatoč niskom riziku od ozljeda zbog velikog broja treninga kod vrhunskih veslača iz kategorije juniora i seniora više od 50, 0% ih zadobiva ozljede tijekom veslačke sezone. Prevladavajuće ozljede kod vrhunskih veslača koji se natječu na Svjetskim veslačkim prvenstvima su kronične ozljede neznatne i blage težine. Najučestalija lokalizacija svih vrsta ozljeda kod veslača su križa i ona uzrokuju najviše izbivanja s treninga i natjecanja. Prosječan veći broj treninga tjedno je kod veslača iz kategorija juniora i seniora značajno povezan s većom učestalošću ozljeda i križobolje. Prosječan broj treninga na vodi kao i njihovo trajanje nije povezano s učestalošću ozljeda kod veslača. Nije bilo ni povezanosti između treninga na ergometru čije su pojedine dionice trajale dulje od 30 minuta bez prekida i učestalosti križobolje. Veslači iz kategorije juniora koji zadobiju akutne ozljede na vodi značajno kraće treniraju veslanje od veslača iz iste kategorije koji ne zadobiju iste. Mijenjanje strane unutar rimen discipline kod veslača iz kategorije juniora značajno je povezano s većom učestalošću akutne križobolje u odnosu na veslače iz iste kategorije koji tijekom sezone nisu mijenjali stranu. Veslači iz kategorije seniora koji se natječu u rimen disciplinama u odnosu na veslače iste kategorije koji se natječu u skul disciplinama imaju veću učestalost križobolje, kroničnih ozljeda podlaktice i ručnog zgloba te veću učestalost ozljeda ukupno. Veslači iz kategorije seniora koji su tijekom promatrane sezone bili ozljeđeni u odnosu na neozljeđene veslače iste kategorije bili su značajno stariji, dulje su trenirali veslanje, natjecali su se u juniorskoj dobi na Svjetskom veslačkom prvenstvu za juniore, već su se natjecali u « A» finalima Svjetskih veslačkih prvenstava za seniore i pritom osvajali medalje, ali su i postizali značajno bolji plasman na aktualnom Svjetskom veslačkom prvenstvu za seniore. Veliki udio akutnih ozljeda kod vrhunskih veslača događa se tijekom nespecifičnih veslačkih treninga, a najveći broj akutnih ozljeda tijekom njih veslači zadobiju kod trčanja. Premda se najviše vrhunskih veslača ozljedi tijekom trčanja, praktično najveći rizik od ozljeda nose sportovi s loptom: nogomet, košarka i odbojka. Na osnovi rezultata provedenog istraživanja potvrđena je postavljena hipoteza, jer su veslači iz kategorije juniora koji su zadobili akutne ozljede u čamcu značajno kraće trenirali veslanje u odnosu na veslače iz te kategorije koji nisu zadobili akutne ozljede u čamcu tijekom promatrane sezone. Učestalost kroničnih ozljeda bila je značajno povezana s prosječnim brojem veslačkih treninga tjedno kod veslača iz kategorija juniora i seniora. Kod veslača iz kategorije seniora i veterana dužina treniranja veslanja nije imala utjecaj na pojavnost njihovih akutnih ozljeda, dok kod veslača veterana mali prosječan broj treninga tjedno nije bio povezan s pojavnošću njihovih kroničnih ozljeda.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kliničke medicinske znanosti

POVEZANOST RADA