Naslov
Interakcije nastavnik-učenik: Prediktori i efekti na motivacijske, kognitive i afektivne aspekte učenja
(Teacher-student interactions: predictors and effects on motivational, cognitive and affectional aspects of learning)

Autori
Šimić Šašić, Slavica

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, magistarski rad

Fakultet
Filozofski fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
13.05

Godina
2008

Stranica
159

Mentor
Sorić, Izabela

Neposredni voditelj
Sorić, Izabela

Ključne riječi
individualne karakteristike nastavnika; interakcija nastavnik-učenik; ispitna anksioznost; podrška i izazov u razrednom kontekstu; smoefikasnost; samoregulirano učenje; strategije učenja; školsko postignuće
(individual teacher characteristics; teacher-student interactions; test anxiety; support and challenge in classroom context; self-efficacy; self-regulated learning; school achievement)

Sažetak
U istraživanjima procesa poučavanje-učenje najčešće se proučavalo kakav utjecaj imaju pojedinačne varijable poput karakteristika nastavnika, karakteristika učenika, razredne klime i sl. na efikasnost tog procesa, odnosno na postignuće učenika. Huitt (1995) objedinjuje i kategorizira te varijable, te naglašava da najizravniji utjecaj na rezultate učenja imaju varijable povezane s razrednim procesima. Čini se dakle, da je razina učeničke angažiranosti u nastavi, koja se ostvaruje kroz različite aspekte interakcije nastavnik-učenik jedan od najznačajnijih korelata učeničkog postignuća. Budući da rezultati učenja povratno djeluju na karakteristike učenika i na njegovu motivaciju, možemo pretpostaviti da upravo vrsta ostvarene interakcije nastavnik– učenik predstavlja ključnu odrednicu uspješnosti procesa poučavanje-učenje. Cilj ovog istraživanja bio je provjeriti neke od postavki Huitt-ovog transakcijskog modela poučavanje-učenje. Odnosno, provjeriti u kojoj su mjeri neke osobne karakteristike nastavnika i učenika prediktivne za vrste interakcije nastavnik-učenik (uvažavajući različite aspekte ove interakcije kao što su planiranje ciljeva poučavanja, strategije poučavanja, rukovođenje razredom, strukturiranje povratne informacije, poticanje učeničke autonomije), te kako su te vrste uspostavljenih interakcija povezane s različitim komponentama samoreguliranog učenja, te osjećajem anksioznosti kod učenika. U preliminarnom istraživanju na uzorku srednjoškolskih nastavnika stranog jezika (N=123) primjenjen je niz skala kojima se pokušalo zahvatiti različite aspekte interakcije nastavnik-učenik Nakon toga su se među nastavnicima identificiratni predstavnici za pojedine vrste interakcije. U drugom dijelu istraživanja, ispitanici su bili učenici (N=201) upravo tih nastavnika (koji su predstavljali pojedine od identificiranih vrsta (tipova) interakcija). Na osnovi provedenog istraživanja, može se zaključiti da su većim dijelom potvrđene pretpostavke koje su proizlazile iz Huittovog transakcijskog modela procesa poučavanje-učenje. Rezultati istraživanja su pokazali da individualne karakteristike nastavnika i individualne karakteristike učenika doprinose objašnjenju ponašanja nastavnika i ponašanju učenika u razrednim procesima, objašnjavajući poprilično visoke postotke varijance kriterija. Pokazalo se da značajan doprinos u objašnjenju različitih komponenti interakcije nastavnik-učenik, imaju sljedeće individualne karakteristike nastavnika: samoefikasnost, perfekcionizam, zadovoljstvo nastavničkim poslom, spol i dob. Individualne karakteristike učenika (spol, vjerovanja o kontroli, motivacijske orijentacije, samoefikasnost) objašnjavaju ponašanja učenika (izbor strategija učenja) kao i njihovo doživljavanje ispitne anksioznosti, a to u konačnici objašnjava uspjeh u stranom jeziku. Bolji uspjeh iz stranog jezika imaju učenici koji više vjeruju da kontroliraju svoje postignuće, više vrednuju učenje, više su orijentirani na učenje i izvedbu, imaju višu akademsku samoefikasnost, više koriste efikasne strategije učenja i imaju manju ispitnu anksioznost. Međutim, odnosi ovih varijabli ipak različiti s obzirom na vrstu interakcije nastavnik-učenik u kojoj se ostvaruju. Rezultati našeg istraživanje sugeriraju da ponašanjima učenika u razredu doprinose različite individualne karakteristike učenika, ovisno o kvaliteti interakcije nastavnik-učenik. Stoga bismo mogli zaključiti da kvaliteta interakcije nastavnik-učenik djeluje indirektno, preko individualnih karakteristika učenika, na ponašanje učenika, što u konačnici djeluje na uspjeh iz stranog jezika, kao izlaznu varijablu u procesu poučavanje-učenje.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Psihologija

POVEZANOST RADA