Naslov
Genetske promjene u M3 sintetičkoj populaciji kukuruza (Zea mays L.) izloženoj rekurentnoj selekciji
(Genetic changes in M3S synthetic population of maize (Zea mays L.) under recurrent selection)

Autori
Šarčević, Hrvoje

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Agronomski fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
17.07

Godina
2003

Stranica
101

Mentor
Kozumplik, Vinko

Ključne riječi
maize; rekurentna selekcija; SSR markeri; genetska raznolikost
(maize; recurrent selection; SSR markers; genetic diversity)

Sažetak
Populacija kukuruza Maksimir 3 Sintetik (M3S) je razvijena 1990. godine na Agronomskom fakultetu Sveučilišta u Zagrebu međukrižanjem 12 inbred linija, dobrih kombinacijskih sposobnosti u odnosu na testere iz BSSS i Lancaster heterotične skupine. Ove inbred linije su razvijene iz osam stranooplodnih sorti i lokalnih populacija iz različitih područja bivše Jugoslavije. U osnovnoj populaciji (C0) su provedena dva ciklusa rekurentne selekcije na osnovi ocjene potomstava iz samooplodnje. U prvom ciklusu selekcije korištena je S1-S2 selekcija s naglaskom na otpornosti na lom stabljike kod ocjene S1 potomstava te na prinosu zrna kod ocjene S2 potomstava. Četrdeset najboljih S1 potomstava je međukrižano čime je dobivena C1 populacija. U drugom ciklusu selekcije naglasak je bio na prinosu zrna kod ocjene S1 potomstava i 20 odnosno 30 najprinosnijih S1 potomstava je međukrižano da bi se dobile C2(+20) odnosno C2(+30) populacija. Ciljevi rada su bili: (1) procijeniti odgovor populacije per se i samooplođene populacije per se na dva ciklusa rekurentne selekcije, (2) procijeniti utjecaj različitih intenziteta selekcije, primijenjenih u prvom ciklusu selekcije, na uspješnost selekcije, (3) utvrditi genetsku srodnost između M3S roditeljskih linija i BSSS i Lancaster linija korištenjem polimorfizma SSR markera i (4) procijeniti promjene u frekvenciji alela i strukturi populacije nakon dva ciklusa rekurentne selekcije. Odgovor na selekciju je procijenjen u S0 generaciji (populacija per se) i S1 generaciji (samooplođena populacija per se) na osnovi poljskih pokusa postavljenih prema slučajnom bloknom rasporedu u tri ponavljanja na tri lokacije (Zagreb, Rugvica i Osijek) tijekom 1999. i 2000. godine. Analiziran je prinos zrna, lom stabljike i druga agronomska svojstva. Devet M3S roditeljskih linija te po tri BSSS i Lancaster linije je genotipizirano na 24 SSR lokusa u svrhu procjene genetske udaljenosti između parova linija. Za procjenu promjene frekvencije alela u populaciji analizirano je po 96 biljaka iz početne (C0) i napredne (C2+30) populacije na devet SSR lokusa. Prinos zrna u S1 generaciji povećao se 21 odnosno 24.7 %, a u S0 generaciji 3.8 odnosno 4.8 % od C0 do C2(+20) odnosno C2(+30) populacije. Otpornost na lom nije povećana, populacija je postala kasnozrelija, a povećale su se visina biljke i visina klipa. Inbriding depresija za prinos zrna se smanjila sa 40.8 % u C0 na 31.4 odnosno 29.7 % u C2(+20) i C2(+30) populaciji. C2(+30) populacija je u usporedbi s C2(+20) populacijom imala veći prinos zrna i malo veću otpornost na lom stabljike. Prosječna genetska udaljenost između devet roditeljskih linija je bila 0.61 upućujući na široku genetsku osnovu M3S populacije. Velika genetska udaljenost je opažena između M3S roditeljskih linija s jedne i BSSS (0.69) i Lancaster (0.71) linija s druge strane, što pokazuje, da M3S populacija predstavlja izvor germplazme koji nije srodan s BSSS i Lancaster heterotičnom skupinom. Nakon dva ciklusa selekcije srednja genetska udaljenost između M3S populacije i BSSS i Lancaster linija se smanjila ukazujući na potrebu uvođenja testera iz obiju heterotičnih skupina u budućoj selekciji radi zadržavanja heterotičnog uzorka ustanovljenog kod sinteze M3S populacije. Testom selekcijske neutralnosti nađena su četiri SSR lokusa (phi075, phi126, bnlg128, i phi115) s promjenom frekvencije alela većom od očekivane uslijed djelovanje samo genetskog drifta. Nakon dva ciklusa selekcije udio homozigotnih lokusa se povećao za oko 10% i nestala je neravnoteža gametne faze opažena na nekoliko lokusa u početnoj populaciji.

Izvorni jezik
Ostalo

Znanstvena područja
Poljoprivreda (agronomija)

POVEZANOST RADA