Naslov
Mehanizmi simbioze hidre i alge
(The mechanisms of hydra-alga symbiosis)

Autori
Kovačević, Goran

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Prirodoslovno-matematički fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
30.01

Godina
2008

Stranica
112

Mentor
Kalafatić, Mirjana

Ključne riječi
aluminij; ekotoksikologija; endosimbiotska alga; evolucija; Hydra; simbioza
(aluminium; ecotoxicology; endosymbiotic alga; evolution; Hydra; symbiosis; taxonomy)

Sažetak
Simbiotske asocijacije imaju široki značaj u evoluciji i bioraznolikosti. Simbioza je dugotrajan tijesan suživot dvaju ili više vrsta organizama. Zelena hidra je tipičan primjer endosimbioze, jer u svojim gastrodermalnim mioepitelnim stanicama sadrži jednostanične zelene alge. Novoopisani mehanizmi simbioze hidre i alge nakon djelovanja toksikanata su širenje perialgalnog prostora, degradacija i gubitak simbiosoma, spajanje simbiosoma i perialgalnih prostora, te njihova uloga u ponovnoj pravilnoj uspostavi simbioze. Po prvi puta su uspješno izolirane i trajno održavane u čistim laboratorijskim kulturama endosimbiotske alge iz zelene hidre. Mikroskopskim, morfometrijskim i molekularno biološkim metodama utvrđeno je da različite vrste i rodovi jednostaničnih zelenih algi mogu biti simbionti u zelenoj hidri, ovisno o prirodnom staništu pojedinog soja zelene hidre. Alge promjenjive morfologije pripadaju rodovima Desmodesmus i Mychonastes. Izvršeno je taksonomsko razrješavanje pitanja pripadnosti tih algi, koje je do sada bilo nerazjašnjeno i neriješeno. Za endosimbiotske zelene alge iz zelene hidre predlaže se naziv Chlorella zagrabiensis Kovac. i Jelen. (2007). S evolucijskog i ekotoksikološkog stanovišta po prvi puta je praćen i uspoređivan učinak aluminija na test organizme koji dijele složene evolucijske i simbiotske odnose: zelena (Hydra viridissima Pallas, 1766) i smeđa hidra (Hydra oligactis Pallas, 1766), te zelena alga Chlorella kessleri Fott i Novak. [K&H, 1992] i endosimbiotska alga izolirana iz zelene hidre. U tu svrhu po prvi puta su na hidrama korištene posebno prilagođene metode bojenja eriokromovim cijaninom i komet tehnike. Aluminij je uzrokovao morfološke, citološke, histološke i lokomotorne promjene te smrtnost, hormestički učinak i oštećenja DNA. Iskazani su oblik i distribucija te površina depozicija aluminija u odnosu na stanice koje ih sadrže. Pokazan je odnos oštećenja stopala hidre i vijabilnosti organizma. Utvrđeno je da aluminij ne predstavlja okolišnu opasnost za populacije hidri i algi u prirodi, ali je pokazan mogući doseg njegova djelovanja u okolišu. Kao krajnji rezultat narušene simbioze hidre i alge pokazala se ponovna uspostava endosimbioze, oporavak zelene te djelomični oporavak smeđe hidre. Zelena hidra pokazala se otpornijom od smeđe hidre, a izolirana endosimbiotska alga u odnosu na aposimbiotsku manje otpornom. Kao “ jači” simbiotski partner u zelenoj hidri utvrđena je endosimbiotska alga. Rezultati upućuju na činjenicu da simbiogeneza u zelenoj hidri vjerojatno nije u potpunosti završena.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Biologija

POVEZANOST RADA