Naslov
Antiperspiransi i dezodoransi
(Antiperspirants and deodorants)

Autori
Hrastić, Irena ; Jug, Mario

Izvornik
Farmaceutski glasnik (0014-8202) 61 (2005), 10; 557-570

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Radovi u časopisima, pregledni rad, stručni

Ključne riječi
žlijezde znojnice; antiperspiransi; dezodoransi;
(sweat glands; antiperspirants; deodorants)

Sažetak
Cilj ovog rada bio je prikazati građu i funkciju žlijezda znojnica, ukazati na poremećaje u radu žlijezda znojnica te na mogućnosti kontrole znojenja. Razlikujemo dvije vrste žlijezda znojnica: ekrine i apokrine žlijezde znojnice. Ekrine žlijezde znojnice raspoređene su ravnomjerno po površini tijela, luče znoj koji se sastoji uglavnom od vode, elektrolita i nešto organskih tvari, a imaju ključnu ulogu u termoregulaciji. Apokrine žlijezde znojnice smještene su u području pazuha, anogenitalne regije, periumbilikalne regije, oko prsnih bradavica. Uslijed bakterijske razgradnje svježeg znoja na površini kože nastaju produkti neugodnog mirisa. Postoje različite bolesti vezane uz funkciju žlijezda znojnica, a među njima je najčešća hiperhidroza, karakterizirana prekomjernim lučenjem znoja. Za kontrolu znojenja i izbjegavanje nastanka neugodnog mirisa znoja koriste se antiperspiransi i/ili dezodoransi. Antiperspiransi obuhvaćaju različite spojeve aluminija, a djeluju tako da smanjuju izlučivanje znoja. Dezodoransi sprečavaju razvoj neugodnog mirisa znoja djelovanjem na bakterije koje razgrađuju komponente znoja te stvaranjem nehlapljivih soli s nižim masnim kiselinama prisutnim u znoju. Pripravci dostupni na tržištu najčešće sadrže antiperspiranse i dezodoranse, a često su u njima prisutni i parfemi koji imaju ulogu prikrivanja neugodnog mirisa znoja. Odabir formulacije treba prilagoditi tipu kože, a proizvodi se nanose na zdravu, suhu kožu, barem sat vremena nakon depilacije. U novije vrijeme mnogo se govori o antiperspiransima i dezodoransima kao uzročnicima karcinoma dojke, s time da se kao karcinogenici navode soli aluminija i parabeni. Rezultati opsežnih istraživanja unazad par godina nisu dokazali vezu između primjene proizvoda koji sadrže antiperspiranse i/ili dezodoranse i pojave karcinoma dojke te možemo zaključiti kako se antiperspiransi i dezodoransi mogu primjenjivati bez rizika od pojave karcinoma dojke.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Farmacija

POVEZANOST RADA