Naslov
Priprava i enzimski katalizirana hidroliza O-acilnih derivata metil-galaktopiranozida
(Synthesis and enzyme catalysed hydrolysis of O-acyl derivatives of methyl-galactopyranoside)

Autori
Gorenc, Tihana

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, diplomski rad

Fakultet
Prirodoslovno-matematički fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
29.09

Godina
2005

Stranica
49

Mentor
Tomić-Pisarović, Srđanka

Neposredni voditelj
Petrović Peroković, Vesna

Ključne riječi
metil D-galaktopiranozid; O-acilni derivati; enzimske hidrolize; regioselektivna deacilacija; 4-6 migracija acetila
(methyl D-galactopyranoside; O-acyl derivatives; enzymic hydrolysis; regioselective deacylation; 4-6 migration)

Sažetak
U ovome radu prikazana je sinteza metil-D-galaktopiranozida (2alfa, beta) te njegovih O-acilnih derivata. Kao acili su korišteni acetil, pivaloil ili njihova kombinacija. Pivaloiliranjem 2alfa, beta s pivaloil-kloridom pripravljeni su: metil-2, 3, 4, 6-tetra-O-pivaloil-D-galaktopiranozid (3alfa, beta), metil-2, 3, 6-tri-O-pivaloil-alfa-D-galaktopiranozid (4alfa) i metil-2, 6-di-O-pivaloil-beta-D-galaktopiranozid (5beta). Acetiliranjem 2alfa, beta s anhidridom octene kiseline dobiven je metil-2, 3, 4, 6-tetra-O-acetil-D-galaktopiranozid (6alfa, beta). 6alfa je pripravljen acetiliranjem komercijalno dostupnog metil-alfa-D-galaktopiranozida (2alfa). Naknadnim acetiliranjem spojeva 4alfa i 5beta nastaju metil-4-O-acetil-2, 3, 6-tri-O-pivaloil-alfa-D-galaktopiranozid (7alfa) i metil-3, 4-di-O-acetil-2, 6-di-O-pivaloil-beta-D-galaktopiranozid (8beta). U drugom dijelu ovog rada tetraacetat 6alfa, beta te 6alfa, tetrapivalat 3alfa i acetilirani tripivalat 7alfa korišteni su kao potencijalni supstrati u reakcijama hidrolize kataliziranim lipazom iz svinjske gušterače (PPL) i Candida cylindracea lipazom (CCL) te esterazom iz svinjske jetre (PLE). PLE je pokazala najveću učinkovitost u hidrolizi svih korištenih supstrata. Uz regioselektivnu enzimsku deacilaciju 6alfa, beta, 6alfa i 7alfa na primarnoj hidroksilnoj skupini dolazi i do 4→ 6 migracije acetilne skupine. U slučaju tetraacetata 6alfa, beta, odnosno 6alfa, konačni produkt hidrolitičko-migracijskog procesa je smjesa 2, 3, 4-triacetata (9alfa, beta ; 9alfa) i 2, 3, 6-triacetata (10alfa, beta ; 10alfa) Hidrolizom acetiliranog 2, 3, 6-tripivalata 7alfa s PLE izoliran je isključivo metil-6-O-acetil-2, 3-di-O-pivaloil-alfa-D-galaktopiranozid (13alfa) kao produkt potpune 4→ 6 migracije acetilne skupine kod hidrolitičkog produkta. U opisanim reakcijskim uvjetima lipaze ne pokazuju aktivnost prema 7alfa. Istu regioselektivnost PLE pokazuje prema tetrapivalatu 3alfa čijom hidrolizom nastaje 2, 3, 4-tripivalat (14alfa). 4→ 6 Migracija pivaloilne skupine nije primijećena. Svi sintetizirani spojevi identificirani su klasičnim analitičkim postupcima, 1H NMR i 13C NMR spektroskopijom.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija

POVEZANOST RADA