Naslov
Aktivnost aminopeptidaza i sastav proteina sorti ječma
(Aminopeptidases activity and protein content of barley cultivars)

Autori
Strelec, Ivica

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, magistarski rad

Fakultet
Prirodoslovno-matematički fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
15.10

Godina
2004

Stranica
159

Mentor
Vitale, Ljubinka

Ključne riječi
ječam ; aminopeptidaze ; elektroforetske separcije
(barley ; aminopeptidases ; electrophoretic separations)

Sažetak
Polazeći od potrebe za novim parametrima razlikovanja sorti ječma i važnosti proteolitičkih enzima za razvoj ove biljke proučavane su aminopeptidaze (AP) i sustav proteina šest sorti ječma.Uspoređivane su domaće sorte Barun, Rodnik, Sladoran, Rex i Martin te kao standard strana sorta Angora. Aktivnost aminopeptidaza određivana je uz aminoacil-2-naftilamide kao supstrate, dok su za separaciju ekstrahiranih proteina ječma korištene elektoforetske metode uz nespecifično bojenje, detekciju glikoproteina i određivanje aktivnosti AP. U suhom i naklijalom zrnu, zelenom sladu, klijanjem nastalom korjenčiću i klici te primarnom listu dokazano je prisustvo AP koje odcjepljuju aminokiseline iz osam različitih naftilamida. Najjače je izražena aktivnost uz derivate hidrofobnih aminokiselina Phe, Leu i Met, zatim derivat bazične aminokiseline Arg, dok su aktivnosti uz naftilamide Ala, Gly, Pro i His za 10 do 100 puta slabije. Na osnovi određivanja svojstava, kao što su molekularna masa, optimalni pH djelovanja, elektropokretljivost, pI i specifičnost, može se pretpostaviti da navedene aktivnosti potječu od 4-6 enzima: AP koja preferira Phe, AP specifične za Arg, AP koja odcjepljuje Leu i Arg, AP široke specifičnosti, AP koja odcjepljuje Ala i Gly, te AP specifične za Pro. Tijekom klijanja ječma razine specifičnih aktivnosti AP se mijenjaju, ali ne jednoobrazno što naznačuje relativnu fiziološku važnost pojedinih AP u različitim tkivima. Porast aktivnosti AP u početnoj fazi klijanja, tijekom hidratacije, govori o potrebi svih tih enzima za razgradnju rezervnih proteina, a kasnije postaje izraženija važnost otcjepljivanja Arg u zelenom sladu i Phe u dijelovima biljke. Visoka aktivnost AP u izdancima i primarnim listovima u službi je intenzivnog metabolizma i biosinteze proteina potrebnih za rast biljke. Ustanovljeno je da jednogodišnje skladištenje dovodi do gubitka aktivnosti AP u suhom zrnu od 15-56 %. Najveći pad aktivnosti doživljavaju AP koje otcjepljuju hidrofobne aminokiseline Phe i Leu, a manji je pad aktivnosti AP koje otcjepljuju Arg i Met. Ispitivane sorte se po sadržaju AP i dinamici promjena njihovih aktivnosti tijekom klijanja značajno ne razlikuju. Zimogrami ekstrakata suhog zrna i zelenog slada, dobiveni uz supstrate Arg-, Phe i Leu-2NA, pokazali su prisustvo tri različite AP, ali razlike među ispitivanim sortama ječma nije bilo. Analizom ukupnih proteina razlike među sortama ječma jasno su uočene, s tim da su one jače izražene u ekstraktima suhog zrna i hordeinskoj frakciji proteina. Od primijenjenih metoda najprikladnija se pokazala SDS-PAGE u gradijent gelu 8-18 % T, te PAG-IEF u gelu s gradijentom pH 5, 5-8, 5 u kombinaciji s denzitometrijskom analizom. Po sličnosti/razlikama sorta Angora odskače od domaćih sorti, koje se mogu svrstati u podgrupe: Sladoran i Rodnik, Barun i Rex, te zasebno Martin. Komparativne analize navedenim metodama prikladne su za razlikovanje i vrlo srodnih sorti ječma, te za njihovu identifikaciju uz odgovarajuće referentne uzorke ječma.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija, Prehrambena tehnologija

POVEZANOST RADA