Naslov
Utvrđivanje strukturnih osobina aminokiselinskih derivata kaliks[4]arena metodama rendgenske difrakcije
(Determination of structural properties of calix[4]arene amino acid derivatives by x-ray diffraction methods)

Autori
Višnjevac, Aleksandar

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, magistarski rad

Fakultet
Prirodoslovno-matematički fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
15.12

Godina
1998

Stranica
110

Mentor
Kojić Prodić, Biserka

Ključne riječi
kaliksareni ; aminokiselinske podjedinice ; koordinacija natrija ; kristalizacija ; rendgenska strukturna analiza ; konformacija ; Cambridge Structural Database
(calixarenes ; amino acid subunits ; coordination of sodium ; crystal growth X-ray structural analysis ; conformation ; Cambridge Structural Database)

Sažetak
Pretpostavlja se da bi kaliks[4]areni s ugrađenim aminokiselinskim podjedinicama, po supramolekularnim svojstvima mogli predstavljati molekularne receptore za biološki važne male molekule, poput aminokiselina i peptida. Od osobitog je interesa njihova strukturna karakterizacija s obzirom na molekularno prepoznavanje. Pripravljeni su monokristali zadovoljavajuće kvalitete za tri spoja: 5, 11, 17, 23-tetra-tert-butil-25, 27-dihidroksi-26, 28-bis(O-metil-D-a-fenilglicilkarbonilmetoksi)-kaliks[4]aren (1), 5, 11, 17, 23-tetra-tert-butil-25, 26, 27, 28-tetra (O-metil-D-a-fenilglicilkarbonilmetoksi) - kaliks[4]aren (2), i 5, 11, 17, 23-tetra-tert-butil-25, 26, 27, 28-tetra (O-metil-D-a-fenilglicilkarbonilmetoksi) - kaliks[4]aren-natrijev perklorat (3). Rendgenskom strukturnom analizom utvrđene su njihove molekularne i kristalne strukture. Provedena su istraživanja kristalografske baze podataka (Cambridge Structural Database) za kaliksarenske tetramerne strukture. Pri tome je analiziran odnos između kemijske prirode strukturnih podjedinica i stereokemijskih karakteristika osnovnog kaliksarenskog makrocikla. Analiziran je utjecaj uključivanja metalnog kationa na konformacijsko ponašanje osnovnog kaliksarenskog makrocikla. Uloga unutarmolekularnih cirkularnih vodikovih veza u visokoj simetriji makrocikla potvrđena je spektroskopski određenom strukturom (NMR) spoja 2. U nepolarnom otapalu, kaliksarenski makrocikl pokazuje C4 simetriju, dok je u kristalu ta simetrija približno C2. Kristalna se rešetka stabilizira međumolekularnim vodikovim vezama koje povezuju molekule u beskonačni lanac, ne ostavljajući slobodna donorska i akceptorska mjesta za unutarmolekularne veze. Uklapanjem natrija u molekulu spoja 2, pripravljen je spoj 3 koji i u čvrstom stanju zadržava kristalografsku os četvrtog reda kaliksarenske košarice. Raščlambom podataka iz kristalografske baze (CSD) uočeno je da vodikove veze, supstituiranost hidroksilnog vodika na donjem rubu, kao i koordinacija metalnog kationa i prisutnost molekule-gosta u kaliksarenskoj košarici imaju veliko značenje za konformacijsko ponašanje kaliksarenskih tetramera.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija

POVEZANOST RADA