Naslov
Redoksimorfne značajke kao pokazatelji režima vlaženja tla
(Redoximorphic features as indicators of soil water regime)

Autori
Rubinić, Vedran ; Bubalo, Ivan ; Durn, Goran

Izvornik
Journal of Central European agriculture (1332-9049) 23 (2022), 4; 862-880

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Radovi u časopisima, članak, znanstveni

Ključne riječi
morfologija tla, klasifikacija tla, hidromorfna tla, glejna tla, pseudoglejna tla
(soil morphology, soil classification, hydromorphic soils, Gleysols, Stagnosols)

Sažetak
Režim vlaženja tla, kao jedna od ključnih komponenti njegove ukupne plodnosti, odnosi se na količinu, zadržavanje i kretanje vode u tlu. Umjesto skupim i/ili dugotrajnim mjerenjima, on se može procijeniti na terenu, i to putem opisa morfoloških svojstava tla. Prekomjerno vlažena tla imaju specifičnu morfologiju, zbog koje se nazivaju hidromorfnima. Takva njihova morfologija proizlazi iz redoksimorfnih značajki (RMZ), koje se stvaraju redukcijom, premještanjem i oksidacijom oksida željeza i mangana. Hidromorfna tla su uglavnom glejna i pseudoglejna tla (ali i oglejena fluvijalna tla), koja su prekomjerno vlažena podzemnim, oborinskim i/ili poplavnim vodama. U skladu s njihovom globalnom rasprostranjenošću, morfologija tih tala se često opisuje i analizira korištenjem različitih pojmova i kriterija. To otežava usporedbu i klasifikaciju hidromorfnih tala, kao i njihovu upotrebu ili popravak. Ovaj pregledni rad opisuje i uspoređuje uobičajene RMZ, objašnjavajući mehanizme njihova nastanka. Zatim predlaže revidirane hrvatske pojmove za ove značajke, skovane u skladu s onima koje koriste međunarodni sustavi WRB-FAO i/ili Soil Taxonomy. Nadalje, rad se kritički osvrće na kriterije i pravila, koja se koriste za dijagnosticiranje RMZ prilikom klasifikacije hidromorfnih tala. Konačno, ovaj rad pokazuje da metodološki ispravan opis RMZ može pružiti brz uvid u ključne parametre režima vlaženja tla, kao što su mjesto i trajanje zasićenja tla vodom, podrijetlo viška vode u tlu, recentnost prekomjernog vlaženja tla, itd. Međutim, ovisno o ciljevima istraživanja i/ili prisutnim uvjetima u tlu, terenski opis profila tla možda neće uvijek moći u potpunosti zamijeniti kontinuirano terensko praćenje režima vlaženja tla i/ili laboratorijske i mikromorfološke analize tla.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Geologija, Poljoprivreda (agronomija)

POVEZANOST RADA