Naslov
Zenit broj 21 ili o histeričnoj žabi Evrope – „prvi balkanski časopis u Europi i prvi europski časopis na Balkanu“
(Zenit number 21 or about the hysterical frog of Europe - "the first Balkan magazine in Europe and the first European magazine in the Balkans")

Autori
Marjanić, Suzana

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Poglavlja u knjigama, pregledni

Knjiga
Akademija likovnih umjetnosti u Zagrebu i nasljeđe zenitizma

Urednik/ci
Zanki, Josip

Izdavač
ALU

Grad
Zagreb

Godina
2022

Raspon stranica
20-33

ISBN
978-953-7072-52-0

Ključne riječi
Zenit, broj 21
(Zeni, No 21)

Sažetak
Broj 21 Zenita otvara se raspravom, esejom, manifestom Zenitizam kao balkanski totalizator novoga života i nove umetnosti (opšti tumač zenitizma i zenitozofska rasprava) Ljubomira Micića, koji je strukturiran u dva dijela: „Zenitizam kao totalizator novoga života“ – pritom je grafički preko njega crvenom bojom otisnut broj 21, i to tako da brojka 2 ide ulijevo, a broj 1 udesno (usp. foto 1 i bilješku vezanu uz fotografiju u ovom tekstu), i drugi dio slijedi pod nazivom „Zenitizam kao totalizator nove umjetnosti“. Kao što sam istaknula, riječ je o predavanju kao općem tumačenju zenitizma koje je održano u Beogradu 3. siječnja i u Zagrebu 31. siječanja 1923. godine. Sve započinje vulkanskim metaforom kratera, provale o tome da je zenitizam „divlja provala na široki krater balkanskog vulkana“, o tome da je Balkan „vulkan nepoznate snage“ (riječ je o pozitivnoj metafori koja negira negativnokvalitativne metafore balkanizacije nastale nakon Balkanskih ratova i Prvog svjetskog rata, kako ističe Marija Todorova u Imaginarnom Balkanu), te o tome da je zenitizam provala duboke potrebe za „oslobođenjem čoveka od zaprašenog evropskog akademizma“ ali jednako tako i njegove „antičovečne peronospore“. U kontekstu negacije zapadne akademštine, koja se nadovezuje na Nietzscheovo prevrednovanje svih vrijednosti, Micić pored vulkanskih metafora rabi i niz negativnih zoometafora o evropskim moljcima i pacovima, o histeričnoj žabi Evrope, te o tome kako je na temelju tog akademizma, a što je pokazao Prvi svjetski rat, stradalo puno nedužnih naroda/ rasa. U tome smislu postavlja kontekst balkanizacije Evrope kao i barbarogenija (Metlić 2021: 53–54) koji je nosilac „nesentimentalne sirove vitalnosti – čiste vere – nepatvorene duše – otvorenog dobrog srca, koje sa puno svečovečne ljubavi mi i Rusi unosimo u nov život novoga čovečanstva“. Micić agresivnim stavom ipak nije postigao, kako to zamjećuje Branimir Donat, ono što su drugdje u Europi postizali dadaisti: "Njegov strašni lavež bio je zapravo kenjkanje psića kojega se nitko nije bojao niti ga je uvažavao. Žestoka reakcija javnosti izostala je, a šutnja je nadglasala priželjkivanu buku i društveni škandal" (Donat 2004: 8 ; usp. Šuvaković 2010).

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Etnologija i antropologija

POVEZANOST RADA