Naslov
Morfološke značajke i prostorna distribucija speleoloških objekata na području NP Paklenica
(Geomorphological characteristics and spatial distribution of speleological objects in NP Paklenica)

Autori
Kalcina, Luka

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, diplomski rad, diplomski

Fakultet
Odjel za geografiju

Mjesto
Zadar

Datum
12.03

Godina
2020

Stranica
68

Mentor
Lončar, Nina

Ključne riječi
speleološki objekti, geomorfologija, GIS, NP Paklenica, morfometrija
(speleological objects, geomorphology, GIS, NP Paklenica, morphometry)

Sažetak
Nacionalni park Paklenica prostire se na jugozapadnoj padini Južnog Velebita i obuhvaća prostor od 95 km2. Prostor Parka pripada Dinarskom kršu, na kojem je česta pojava speleoloških objekata. Unutar Parka je istraženo ukupno 112 speleoloških objekata. U sklopu ovoga rada izrađena je detaljna GIS baza svih istraženih objekata, koja je poslužila za analizu njihovih značajki (tip objekta, morfološka građa, duljina, dubina, hidrološka funkcija, itd.). Rezultat analize ukazuje na prevagu jamskih (59%) u odnosu na špiljske (41%) objekte. Isto tako, 52% objekata je jednostavne morfologije a s obzirom na veličinu prevladavaju plići objekti, dubine do 50 m (79 %) i mali objekti, dužine do 50 m (74 %). U radu je analizirana i prostorna distribucija ulaza u speleološke objekte u odnosu na značajke reljefa i postojeće planinarske staze. Analizom prostorne distribucije speleoloških objekata utvrđeno je kako su objekti heterogeno raspoređeni unutar Parka, a 51 % objekata se nalazi u vršnoj zoni (iznad 1000 m). Utvrđeno je i da se većina speleoloških objekata (njih 65 %) nalazi u neposrednoj blizini (do 250 m) postojećih planinarskih staza. Analizirajući prostornu distribuciju speleoloških objekata u odnosu na svojstva litostratigrafske podloge, uočava se da se 75 % istraženih objekata nalazi na karbonatima dobre propusnosti jurske starosti, pri čemu se najveći broj ulaza u objekte nalazi u neposrednoj blizini rasjeda (73 %). Speleoloških objekata ima unutar svih hipsometrijskih razreda, ali da su najzastupljeniji na visinama od 500 do 700 m/nm (20 %), te između 1 250 i 1 500 m/nm (26 %). Izražena je povezanost s nagibom padina, te je najviše speleoloških objekata zastupljeno na značajno nagnutim padinama (12° - 32°), čak 62, 5 %. Iz analize zastupljenost speleoloških objekata u odnosu na orijentaciju padine proizlazi da se najveći broj speleoloških objekata javlja na zapadno i južno orijentiranim padina. Pri analizi vertikalne raščlanjenosti najveća zastupljenost speleoloških objekata (27, 7 %) javlja se na jako raščlanjenim dijelovima Parka. Analiza korelacije između pojavnosti speleoloških objekata i ponikava ukazuje da se u određenim cjelinama istih morfometrijskih značajki reljefa podjednako pojavljuju jame i ponikve.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Interdisciplinarne prirodne znanosti, Geografija

POVEZANOST RADA