Naslov
Fenotekst i genotekst u strukturalističkoj perspektivi
(Phaenotext and genotext in structuralistic perspective)

Autori
Lemac, Tin

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Sažeci sa skupova, sažetak, znanstveni

Izvornik
Srpski jezik, književnost, umetnost / - , 2017, 13-13

Skup
Međunarodni naučni skup "Srpski jezik, književnost, umetnost"

Mjesto i datum
Kragujevac, Srbija, 27.10.2017. - 28.10.2017

Vrsta sudjelovanja
Predavanje

Vrsta recenzije
Međunarodna recenzija

Ključne riječi
fenotekst, genotekst, strukturalizam, semiotika, poetski diskurz
(phaenotext, genotext, structuralism, semiotics, poetic diskcourse)

Sažetak
Fenotekst i genotekst pojmovi su iz kritičke semiotike Julije Kristeve. Fenotekst predstavlja površinsku strukturu teksta, a genotekst dubinsko područje iz kojeg tekst prelazi u znakovni sistem kulture. Navedeni model Kristeva eksplikuje kroz psihoanalitičko gledište (Freudova analiza snova, Lacanovo Simboličko) i egzemplifikuje na evropskoj avangardnoj poeziji koju karakteriše visoka označivost. Namera ovog rada je sagledavanje fenoteksta i genoteksta iz strukturalističkog ugla, tj. reformulisanje Kristevinog pojmovnog aparata kako bi se navedeni teorijski konstrukti učinili receptibilnima za strukturalnu stilističku analizu poetskog teksta. Predlaže se analitički model koji se zasniva na predmetnoj, gramatičkoj i poetološkoj analizi fenoteksta pesme kao uzorka i određenju njezine tematsko-semantičke osi. Predmete navedenih analiza tehnički nazivamo stratumima, a tematsko-semantička os načelno se utvrđuje u kontaktu sa sadržajem poetskog teksta. Predmetna analiza temelji se na sintagmatskim serijama motiva kojima se pridaje denotativno ili konotativno značenje. Gramatička analiza ima uporište na sintaksičkoj i tekstnoj ravni, dok se poetološkom analizom osvešćuju bitne kategorije kao što su subjekt, objekt, metafora, intertekst i interdiskurs. Poetološke kategorije upotpunjuju se predmetnim i gramatičkim da se dobiju fenotekstna polja. Tako dobivena strukturalna slika fenoteksta neke pesme dalje se analizira semiotičkim pojmom značenjske entropije koji se relaciono određuje na ravni „fenotekstno polje - tematsko-semantička os pesme“. Takav analitički zahvat dovodi do pojma semantičkog težišta koje se utvrđuje u jednom fenotekstnom polju, a dobivena entropija zajedno sa sadržajem ostalih fenotekstnih polja pruža uopšteni uvid u sliku genoteksta određene pesme. Model se proverava na nekoliko pesama različitih autora, stilova, poetika i predmetnih određenja. Teorijsko- analitički aparat na kojem je sazdan ovaj rad sastoji se od Kristevine kritičke semiotike, Jakobsonove strukturalističke poetike i Blekove interakcionističke teorije metafore.

Izvorni jezik
Ostalo

Znanstvena područja
Filologija

POVEZANOST RADA