Naslov
Uloga asimetričnog dimetilarginina (ADMA) u oksidativnom oštećenju gušterače tijekom akutne upale
(The role of asymmetric dimethylarginine response to oxidative damage in acute pancreatitis)

Autori
Trgo, Gorana

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Prirodoslovno-matematički fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
17.11

Godina
2014

Stranica
79

Mentor
Radman, Maja ; Vučić Lovrenčić, Marijana

Ključne riječi
akutni pankreatitis; dijabetes; asimetrični dimetilarginin; reaktivni kisikovi radikali; reaktivni dušikovi spojevi
(acute pancreatitis; diabetes; asymmetric dymethilarginine; reaktivni oxygen species; reactive nitrogen species)

Sažetak
Akutni pankreatitis je akutni upalni proces u egzokrinom dijelu gušterače. Osim čimbenika upale, oštećenju gušterače tijekom pankreatitisa značajno doprinose i čimbenici oksidativnog i dušičnog stresa, no njihova uloga je relativno slabo rasvijetljena, kako u akutnom oštećenju egzokrinog pankreasa, tako i implikacijama po funkciju endokrinog pankreasa, odnosno posljedičnom razvoju intolerancije glukoze i šećerne bolesti. U ovom radu istraživana je uloga asimetričnog dimetilarginina (ADMA), endogenog inhibitora sintaze dušičnog oksida (NOS) u akutnom pankreatitisu te veza između oksidativnog i dušičnog stresa i deregulacije glikemije na kliničkom modelu akutnog pankreatitisa. U istraživanje su bili uključeni oboljeli od akutnog pankreatitisa, bez prethodne dijagnoze šećerne bolesti te kontrolna skupina zdravih ispitanika. U usporedbi s kontrolnom skupinom, u skupini oboljelih od akutnog pankreatitisa pronađen je značajan poremećaj glukoregulacije, stanje pojačanog oksidativnog i dušičnog stresa te poremećaj ADMA-om posredovane regulacije sinteze dušičnog oksida (NO). Akutna faza pankreatitisa je praćena izrazitim oksidativnim i dušičnim stresom, što se očituje značajnim povećanjem koncentracije 8-hidroksi- deoksiguanozina (8-OH-dG) u urinu i nitrotirozina (NT) u serumu te supresijom endogene inhibicije sintetaze NO-a, odnosno značajno nižom koncentracijom ADMA-e. U fazi oporavka (10. dan od postavljanja dijagnoze i primjene terapije) koncentracija ADMA-e raste na vrijednosti ekvivalentne zdravim ispitanicima, što upućuje na ponovnu uspostavu endogene regulacije NOS-a, iako su i dalje prisutne visoke koncentracije biljega oštećenih biomolekula (NT i 8-OH-dG). Prosječna razina glikemije tijekom pankreatitisa, mjerena preko fruktozamina, u inverznoj je korelaciji s ADMA- om, a značajno više vrijednosti u odnosu na kontrolnu skupinu zaostaju i u fazi oporavka, dok je poremećaj tolerancije glukoze, mjesec dana nakon preboljelog pankreatitisa zabilježen u 36, 3% bolesnika, a manifestna šećerna bolest u 24, 2% bolesnika. Linearna regresijska analiza otkrila je da na razinu ADMA-e značajno utječu razina fruktozamina i nitrotirozina, što upućuje na hiperglikemiju i oksidativno/dušični stres kao moguće uzroke smanjene bioraspoloživosti ADMA-e tijekom akutnog pankreatitisa. Rezultati ovog istraživanja, po prvi put, razotkrivaju nedostatnu inhibiciju sinteze NO u akutnom pankreatitisu, kao jedan od dosada nepoznatih, a svakako ključnih čimbenika oksidativno-dušičnog stresa, koji izaziva kompleksne i isprepletene akutne i kronične štetne posljedice po funkciju egzokrine i endokrine gušterače te konačni razvoj šećerne bolesti.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Biologija

POVEZANOST RADA