Naslov
KELATNI LIGAND 18-KRUNA-6 U KOMPLEKSIRANJU ALKALIJSKIH METALNIH KATIONA
(18-CROWN-6 CHELATING LIGAND IN THE COMPLEXATION OF ALKALI METAL CATIONS)

Autori
Mihelj, Tea ; Biliškov, Nikola ; Tomašić, Vlasta

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Sažeci sa skupova, sažetak, znanstveni

Izvornik
Knjiga sažetaka / Martinez, Sanja - Zagreb : Fakultet kemijskog inženjerstva i tehnologije Sveučilišta u Zagrebu, 2012, 151-151

ISBN
978-953-6470-48-8

Skup
IX. Susret mladih kemijskih inženjera

Mjesto i datum
Zagreb, Hrvatska, 16.02.2012. - 17.02.2012

Vrsta sudjelovanja
Poster

Vrsta recenzije
Domaća recenzija

Ključne riječi
18-kruna-6; termotropna svojstva; površinski aktivne tvari
(18-crown-6; thermotropic properties; surfactants)

Sažetak
Istraživani su kompleksi 18-kruna-6 etera (18C6) i odgovarajućih anionskih površinski aktivnih tvari: natrijevog kolata (NaCh), natrijevog dodecilbenzsulfonata (NaDBS), natrijevog dodecilsulfata (NaDS) i kalijevog pikrata (KP). Krunasti eteri, odnosno makrociklički polieteri, važna su skupina spojeva koje karakterizira svojstvo formiranja stabilnih kompleksa s raznim ionskim vrstama i neutralnim molekulama. Kompleksi krunskih etera i spojeva alkalijskih metala su koordinacijski spojevi bazirani na elektrostatskim interakcijama ion-dipolnih privlačnih sila. Koriste se za selektivno kompleksiranje i transport, u ion-selektivnim elektrodama, u ekološkim i farmakološkim aplikacijama (tzv. pametni lijekovi), u analitičkim separacijama, studijama molekulskog prepoznavanja, te kao aktivna mjesta u modelima bioloških receptora. Ispitivanja navedenih kompleksa su provedena u cilju određivanja odnosa molekulske strukture i pripadnih fizičko-kemijskih svojstava. Spojevi su pripravljeni miješanjem vodenih otopina komponenata u ekvimolarnom i ekvivolumnom odnosu, uz postepeno i potpuno odstranjivanje vode. Novosintetizirani spojevi su okarakterizirani elementnom analizom i spektroskopijom NMR. Termičke promjene uzoraka praćene su termogravimetrijski, diferencijalnom pretražnom kalorimetrijom, IR spektroskopijom, a optičkim polarizacijskim mikroskopom ispitivane su promjene teksture uzoraka. Identifikacija mezofaznih struktura provedena je SAXS-mjerenjima, riješena je kristalna struktura monokristala 18C6-KP, dok su istraživanja indeksiranja, određivanja jedinične ćelije i prostorne grupe vrlo složenog 18C6-NaCh kompleksa u tijeku. IR spektroskopijom ustanovljeno je da jakost koordinacijske veze Na+ iona s kisikovim atomima krunastog liganda ne ovisi o anionu u svim razmatranim sustavima. Pri temperaturi tranzicije kristalnog 18C6-NaCh i 18C6-KP dolazi do dekompleksiranja Na+ iona od krunastog liganda i otpuštanje krunastog etera iz sustava, a narušavanje struktura 18C6-NaCh i 18C6-KP kompleksa odvija se u dva koraka. Temperatura tranzicije kristalnih kompleksa znatno je viša u odnosu na mezofazne komplekse 18C6-NaDS i 18C6-NaDBS. Difrakcijski maksimumi mezofaznih kompleksa detektirani su u omjeru smektičkih struktura. Na fizikalno- kemijska svojstva kompleksa krunastih etera utječe geometrija anionske molekule, vrsta odabranog kationa (Na+, K+), te arhitektura samoorganizirajućeg sklopa.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija

POVEZANOST RADA