Naslov
Crkvari-Sv. Lovro
(Crkvari-St. Lawrence Church)

Autori
Tkalčec, Tatjana

Izvornik
Hrvatski arheološki godišnjak (1845-8408) 6/2009 (2010); 119-121

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Radovi u časopisima, članak, ostalo

Ključne riječi
Crkva svetog Lovre; Crkvari; groblje; srednji vijek
(St Lawrence Church; Crkvari; cemetery; middle ages)

Sažetak
Sedma sezona arheoloških istraživanja oko crkveSvetog Lovre u Crkvarima nedaleko Orahovice odvijala su se unutar kasnogotičkog zvonika otkrivenog u arheološkim istraživanjima 2008. g. Na osnovi stratigrafije te slijeda izgradnje arhitektonskog sakralnog sklopa uočeno je da je zvonik sa snažnim kontraforima dograđen na trobrodnu gotičku crkvu koja je u svojoj prethodnoj fazi bila jednobrodna, dvoranska. Unutar zvonika istraženi su svi slojevi i grobne cjeline, do same zdravice. Unutrašnje dimenzije zvonika su 3, 5 m (I-Z) x 2, 4 m (S-J), odnosno vanjske 4, 70 (I-Z, do zida SJ 689) x 5 m (S-J). Južni i sjeverni temeljni zidovi širine su 140 cm, a zapadni je uži - 1, 20 m. Širi, sjeverni i južni zidovi, dublje su temeljeni, dok je zapadni plići. Zvonik je zaključen na uglovima moćnim kontraforima, širine 1, 23 m, odnosno 1, 30 m, a dužine 2 m. S obzirom da su oko zvonika u gornjim slojevima šute i ruševine pronađeni ulomci profiliranih komada opeke i kamena u klasičnom visokogotičkom stilu, za pretpostaviti je da je zvonik podignut u 15. st., a u tu se dataciju uklapaju i njegovi snažni temelji dodatno ojačani i kontraforima. Možda je proširenje jednobrodne ranogotičke crkve u trobrodnu s kontraforima, kao i dogradnja sjeverne sakristije te zapadnog zvonika sve teklo u jednom razdoblju ili pak u relativno kratkom razmaku jer su svi elementi rađeni u istome stilu. Unutar prostora zvonika istraženo je 38 grobova što čini ukupan broj od 271 istraženih grobova. Preliminarna stratigrafska slika za istraživanja 2009. godine ukazuje na četiri horizonta pokopavanja. Na osnovi nalaza iz grobova te ostalih čimbenika, zaključeno je da je ovaj zvonik funkcionirao i kroz razdoblje novog vijeka. Osim kasnosrednjovjekovnih grobova iz vremena kada je zvonik nastao i ranonovovjekovnih kada je još bio u funkciji, pronađeni su i stariji grobovi – pokopi na groblju iz vremena kada još nije postojao veliki gotički trobrodni sakralni kompleks s moćnim zvonikom, dakle iz 13. i 14. stoljeća. Najstariji pokopi se datiraju u razdoblje tzv. bjelobrdske kulture, tj. u 11. st.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Arheologija

POVEZANOST RADA