Naslov
Priprava ferocenskih aminokiselina i peptida
(Synthesis of ferrocene amino acids and peptides)

Autori
Barišić, Lidija

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Prirodoslovno-matematički fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
12.11

Godina
2004

Stranica
119

Mentor
Rapić, Vladimir

Ključne riječi
aminokiseline; ferocen; helična kiralnost; peptidi; sinteza na čvrstoj fazi
(amino acids; ferrocene; helical chirality; peptides; solid phase peptide synthesis)

Sažetak
U nastavku istraživanja na području ferocenskih aminokiselina tipa II XHN(CH2)mFn(CH2)nCOOR, (X = zaštitna skupina ; R = H, Me ; m, n = 0-3), višestupanjskim su sintezama pripravljeni homolozi 7 (m = 4, n = 0) i 12 (m = 0, n = 4), pri čemu su ključni međuprodukti bili ester-azidi N3OC(CH2)mFn(CH2)nCOOMe. Nadalje, kiselina II (X = Boc ; m, n = 0) - Boc-Fca (14) - kondenzirana je s nekoliko prirodnih i drugih aminokiselina (AA) primjenom postupka EDC/ HOBt u niz oligopeptida tipa III Boc-(AA)nFca(AA)n-OMe. Na taj su način u otopini CH2Cl2 pripremljeni dipeptidi 15-17 (m = 0 ; n = 1 ; AA = L-Ala, D-Ala i b-Ala), tripeptidi 19 (m = 0 ; n = 2 ; AA = L-Ala) i 24 (m, n = 1 ; AA = L-Ala), tetrapeptid 26 (m = 1 ; n = 2 ; AA = L-Ala) i pentapeptid 27 (m = 2 ; n = 2 ; AA = L-Ala). Slično, iz Fca i esterâ Pro, Phe, Met i Leu nastaju dipeptidi 28-31. Pokušaj sinteze heksapeptida Fmoc-Val-Gly-Ala-Fca-Gly-Val-NH2 (35) na čvrstoj fazi (Rink-amidni nosač), kopulacijom prirodnih AA sa Fmoc-Ala-Fca (34), nije uspio. Kondenzacija odgovarajućih AA s 14 na fazi TentaGel S HMB LeuFmoc rezultira tvorbom pentapeptida Boc-Fca-Ala-Gly-Val-Leu-NH2 (36) i oktapeptida Ac-Val-Gly-Ala-Fca-Ala-Gly-Val-Leu-NH2 (37). Kristalografskom analizom pokazano je da se dipeptidi 15 i 16 odnose kao helični enantiomeri čije su konformacije učvršćene intramolekulskom 9-članom vodikovom vezom, a slična helična kiralnost utvrđena je i kod tetrapeptida 26 (7- i 11-člana vodikova veza). Ta se kiralnost zadržava i u otopini (CD-spektri), a intramolekulske vodikove veze dodatno su karakterizirane IR- i 1H-NMR-analizom. Na osnovi CD-spektroskopije može se pretpostaviti da se i drugi pripravljeni oligopeptidi odlikuju konformacijskom enantiomerijom.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija

POVEZANOST RADA