Naslov
Molekularno određivanje alela RHD u populaciji RhD negativnih davatelja krvi sjeverozapadne Hrvatske
(Molecular identification of RHD alleles in serologically RhD negative blood donors from northwestern Croatia)

Autori
Lilić, Marko ; Jaklin, Gordana ; Gojčeta, Koraljka ; Raos, Mirela ; Golubić Ćepulić, Branka

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Sažeci sa skupova, prošireni sažetak, znanstveni

Izvornik
Liječnički vjesnik. 2021 ; godište 143 ; suplement 2 / - , 2021, 52-52

Skup
8. Hrvatski transfuziološki kongres

Mjesto i datum
Zagreb, Hrvatska, 04.11.2021. - 07.11.2021

Vrsta sudjelovanja
Predavanje

Vrsta recenzije
Domaća recenzija

Ključne riječi
molekularno određivanje krvnih grupa, PCR, gen RHD, varijante gena RHDD variants
(molecular blood group typing, PCR, RHD gene, RHD variants)

Sažetak
Uvod: Cilj ovog istraživanja bio je opisati varijante alela RHD u populaciji sjeverozapadne Hrvatske, njihovu učestalost i haplotipove s genom RHCE kod pojedinog ispitanika. Metode: U dvogodišnjem razdoblju krv je u Općoj bolnici Varaždin darovalo 11688 dobrovoljnih davatelja, od kojih je 2301 (19, 68%) proglašeno RhD negativnima. Serološko određivanje RhD antigena radilo se prema Nacionalnim smjernicama za imunohematološko testiranje davatelja krvi. U ovom istraživanju sudjelovalo je ukupno 735 nesrodnih davatelja iz Međimurske i Varaždinske županije. Nasumično odabranih 704 davatelja bilo je RhD negativno, dok ih je 31 bio negativan u direktnoj aglutinaciji, a pozitivan u indirektnom antiglobulinskom testu (IAT). Svi davatelji su testirani na prisutnost egzona gena RHD metodom PCR-a u stvarnom vremenu, FluoGene (Inno-train Diagnostik, Njemačka). Uzrorci fenotipa ccee testirani su najprije probirnim testom za egzone 3, 5 i 10 gena RHD. Svim uzorcima s C+ i/ili E+ testirani su svi egzoni gena RHD. Onim uzorcima koji su bili pozitivni za pojedine egzone napravljen je i test za zigotnost, te test za panel klinički najznačajnijih slabih alela RHD. Svim uzorcima pozitivnim na barem neke od egzona gena RHD sekvencirana je DNA. Kod uzoraka u skupini RhD negativnih davatelja kod kojih je otkrivena varijanta gena sustava Rh naknadno je napravljen i test adsorpcije / elucije. Rezultati: Od 704 serološki RhD negativnih uzoraka, njih 589 (83, 7%) fenotipa ccee, bilo je negativno za egzone 3, 5, i 10 gena RHD u probirnom testiranju, te su proglašeni RHD negativnima (delecija gena RHD, RHD*01N.01). U ostalih 115 uzoraka (16, 3%) metodom PCR u realnom vremenu potvrđen je serološki nalaz Rh fenotipa (C+ i/ili E+). I u toj je skupini 112 uzoraka bilo potvrđeno RHD negativno, jer nije utvrđena reaktivnost za bilo koji egzon gena RHD. U dva hemizigotna uzorka fenotipa Ccee pronađene su DEL varijante gena RHD: RHD*DEL44 (RHD*01EL.44, hibridni alel strukture RHD-D-CE(4-9)-D) i RHD*DEL32 (RHD*01EL.32, s točkastom intronskom mutacijom u intronu 1, c.149-29 G>C). Jedan uzorak koji je potvrđen kao homozigot za deleciju gena RHD, pokazivao je pozitivan signal za egzon 1 gena RHD. Radi se o varijanti gena RHCE, hibridu s genom RHD, strukture RHCE*D-CE(2-10). Kod sva tri uzorka s varijantama gena Rh sustava testom adsorpcije / elucije je dokazana prisutnost RhD epitopa kod pojedinog davatelja. Učestalost svakog alela u populaciji RhD negativnih davatelja iznosi po 0, 07% odnosno 1:1408 (uz 95% interval pouzdanosti 1:55608 – 1:253). Učestalost svakog alela unutar skupine D- C+ i/ili E+ ispitanika iznosi po 0, 43% odnosno 1:230 (uz 95% interval pouzdanosti 1:1626 – 1:33). U populaciji 31 serološki slabih D uzoraka, većina je slabi D tip 1 (RHD*01W.01, 64, 5%), a od ostalih sedam pronađenih alela RHD značajno je istaknuti slabi D tip 40 (RHD*01W.40, 3, 2%). Zaključak: Pronađeni aleli gena Rh sustava prvi puta su opisani u Hrvatskoj. Prema podacima iz literature, ovo je prvi puta da je u populaciji europskog porijekla dokazana ekspresija antigena RhD za alel RHD*DEL44. Alel RHCE*D-CE(2-10) dosad je sporadično opisan u Kini i u Sloveniji. U ovom istraživanju po prvi puta je kod osobe s tim alelom dokazana prisutnost RhD epitopa. S obzirom na zemljopisnu blizinu slovenskog slučaja, moguće je da postoji lokalni bazen ovog alela. U skupini IAT pozitivnih uzoraka je također po prvi puta u Hrvatskoj pronađen iznimno rijedak slabi D tip 40. Molekularno testiranje davatelja krvi omogućit će sigurniju primjenu krvnih produkata, te spriječiti neželjenu imunizaciju stvarno RhD negativnih pacijenata RhD pozitivnom dozom krvi koja je u serološkom testiranju reagirala neagtivno.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Biologija, Interdisciplinarne prirodne znanosti, Temeljne medicinske znanosti, Kliničke medicinske znanosti, Biotehnologija u biomedicini (prirodno područje, biomedicina i zdravstvo, biotehničko područje)

POVEZANOST RADA