Naslov
Nivo kontraminacije krvi olovom kod kvarnerske populacije (Hrvatska) lešinara beloglavog supa (Gyps Fulvus)
(Lead concentration in blood of apex scavenger Griffon vulture (Gyps fulvus) from Kvarner archipelago population (Croatia))

Autori
Lazarus, Maja ; Orct, Tatjana ; Faraguna, Siniša ; Belić, Maja ; Turk, Romana

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Sažeci sa skupova, sažetak, znanstveni

Izvornik
Present and Future of toxicology: Challenges and opportunities / - Beograd, 2023, 79-80

Skup
13th International Congress of the Serbian Society of Toxicology

Mjesto i datum
Beograd, Srbija, 10.05.2023. - 12.05.2023

Vrsta sudjelovanja
Poster

Vrsta recenzije
Međunarodna recenzija

Ključne riječi
Pb, krv, municija, granica toksičnosti kod ptica
(Pb, lead, metal, ammunition, bird toxicosis threshold)

Sažetak
Supovi su dugoživuće velike ptice grabljivice, koje se hrane leševima velikih i srednjih sisara te često mogu biti izložene olovu (Pb) poreklom iz municije. Uz pesticide i nesteroidne antiinflamatorne lekove, Pb je najčešća antropogena hemikalija za koju je u svetu utvrđeno da dovodi do smrti i bolesti kod slobodnoživećih supova. Posebna fiziološka stanja, kao što su neuhranjenost, nezrelost i istovremena izloženost drugim štetnim hemikalijama mogu pogoršati štetne efekte Pb. Oni se mogu ispoljiti na hematopoetskom, nervnom, kardiovaskularnom, bubrežnom, jetrenom, imunološkom i reproduktivnim sistemima organa. Hrvatska populacija beloglavih supova (Gyps fulvus) danas se još jedino gnezdi na kvarnerskim ostrvima, na stenama iznad mora. Trenutni napori da se populacija očuva usmereni su ka smanjenju broja trovanja i istraživanju uzroka trovanja supova. Cilj ove studije bio je da se procene nivoi Pb metodom induktivno spregnute plazme masene spektrometrije (ICP-MS). Uzorak za analizu je puna krv, većinom mladih beloglavih supova, kvarnerske populacije, koja je uzimana u periodu 2018.-2022. godine, tokom oporavka u Centru za posetitelje i oporavilištu za beloglave supove “Beli”. Prosečan nivo Pb u krvi (KPb) iznosio je 20, 9±10, 5 μg/dL (N=25) i odgovara uobičajenim nivoima za red Accipitriformes (<20 μg/dL) što je za 16-51% niže od vrednosti (KPb) kod populacije supova s Pirinejskog poluostrva. S druge strane u 8 od 25 ptica, koncentracija KPb bila je iznad granice za subkliničku toksičnost, dok je jedna ptica (53, 0 μg/dL) čak imala koncentraciju Pb (>50 μg/dL), koja je ukazivala na kliničko trovanje. Za beloglave supove se smatra da su otporniji na Pb od drugih ptica grabljivica, te su za donošenje konačnih zaključaka o toksičnosti Pb neophodna dodatna istraživanja uticaja na njihovo zdravlje.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Veterinarska medicina

POVEZANOST RADA