Naslov
Učinkovita sinteza, karakterizacija i ispitivanje bojadisarskih svojstava novih 6-azo-supstituiranih benzotiazolnih disperznih bojila
(Efficient synthesis, characterization and investigation of dyeing properties of new 6-azo- substituted benzothiazole disperse dyes)

Autori
Relić, Magda

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, diplomski rad, diplomski

Fakultet
Tekstilno-tehnološki fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
29.09

Godina
2022

Stranica
71

Mentor
Racané, Livio

Ključne riječi
azo-benzotiazol, disperzna bojila, sinteza, bojadisanje, postojanost obojenja
(azo-benzothiazole, disperse dyes, synthesis, dyeing, colour fastness)

Sažetak
Spojevi iz reda benzotiazola pokazuju široki spektar biološkog djelovanja i predmet su stalnog znanstvenog interesa posebno jer pokazuju izrazita antitumorska i antimikrobna svojstva. Nadalje, koriste se kao komponente u tradicionalnim tekstilnim bojilima i optičkim bjelilima, a u novije vrijeme derivati s benzotiazolnim kromoforom se, zbog svojih nelinearnih optičkih svojstava, mogu koristiti u naprednim tehnologijama povezanim s elektro optičkim procesima i tehnologijama pohrane podataka. Derivati 2-aminotiazola i 2-aminobenzotiazola imaju dugu povijest uporabe kao heterocikličke diazo komponente za dobivanje disperznih bojila. U okviru ovog rada razvijena je učinkovita metoda sinteze male biblioteke 6-azo-supstituiranih benzotiazolnih molekula reakcijama diazotacije tri 6-amino supstituiranih derivata benzotiazola te kopulacijom odgovarajućih diazonijevih soli na tri N, N-disupstituirana anilinska derivata. Na taj način su priređeni dosad neopisani: 6-((4-N, N- dietilamino-2- acetilaminofenil)diazenil)benzotiazol (7), 6-((4- N, N-dietilamino-2-acetilaminofenil) diazenil)-2- metilbenzotiazol (8), 6-((4-N, N-dietilamino-2- acetilaminofenil)diazenil)-2-klorbenzotiazol (9), 6-((4-N, N-dietilaminofenil)diazenil)benzotiazol (11), 6-((4-N, N-dietilaminofenil)diazenil)-2- metilbenzotiazol (12), 6-((4-N, N- dietilaminofenil)diazenil)-2-klorbenzotiazol (13), 6-((4-N, N-bis(2-hidroksietil)amino-2- klorofenil)diazenil)benzotiazol (15) u iskorištenjima koja su se kretala od 50-90 %. Sva dobivena azo bojila karakterizirana su primjenom UV-Vis, 1H i 13C NMR spektroskopije i masene spektrometrije. Dobivena bojila nisu topljiva u vodi, imaju visoki molarni apsorpcijski koeficijent, te su ispitana kao disperzna bojila za PES i PA tekstilni materijal. Provedeno bojadisanje na PES i PA tekstilnim materijalima pokazalo je obojenja žutog do narančastog tona s dubinom obojenja većom za PA tekstilni materijal. Svih sedam ispitivanih bojila imaju dobra primjenska svojstva za bojadisanje PES i PA tekstilnih materijala, ali su se za PES tekstilni materijal boljima pokazala bojila 11-13, a za PA bojila 7-9 i 15. Sva ispitana bojila imaju odličnu postojanost na pranje.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija, Tekstilna tehnologija

POVEZANOST RADA