Naslov
Konjugati 1,2,3-triazola i heterocikla: sinteza, antimikrobna i citostatska ispitivanja
(1,2,3-Triazole and heterocycle conjugates: synthesis, antimicrobial and cytostatic evaluations)

Autori
Maračić, Silvija

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Fakultet kemijskog inženjerstva i tehnologije

Mjesto
Zagreb

Datum
18.07

Godina
2019

Stranica
188

Mentor
Raić-Malić, Silvana

Ključne riječi
amidini, antibakterijsko djelovanje, antitumorsko djelovanje, feroceni, kinolin, kumarin, mehanokemija, molekulska hibridizacija, 1, 2, 3-triazoli
(amidines, antibacterial activity, antitumor activity, ferrocenes, quinoline, coumarin, mechanochemistry, molecular hybridization, 1, 2, 3-triazoles)

Sažetak
U doktorskom radu opisana je sinteza i biološko djelovanje novih konjugata 1, 2, 3-triazola i heterocikličkih baza, poput benzimidazola, indola, benzotiazola, kumarina i kinolina. 1, 4- disupstituirani 1, 2, 3-triazolni derivati sintetizirani su regioselektivnom 1, 3-dipolarnom cikloadicijom kataliziranom bakrom Cu(I) (CuAAC). Sinteza prekursora 6 i 24, potrebnih za pripremu acikličkih pirimidinskih nukleozidnih analoga, kao i sinteza 1, 2, 3-triazolnih bis-heterocikla 39-53 i 55-60, provedena je pod utjecajem mikrovalnog zračenja kako bi se povećalo iskorištenje i skratilo vrijeme trajanja reakcije. Konjugati 1, 2, 3-triazola i 6-fenil-2-(trifluormetil)kinolina 75a-75d dodatno su sintetizirani mehanokemijskom klik reakcijom te je ispitan utjecaj p- supstituenta aromatskih azida na tijek reakcije. Cijano-suptituirani derivati 79a-79i prevedeni su reakcijom s hidroksilaminom u prisutnosti baze u odgovarajuće amidoksim-suptituirane derivate (80- 90), odnosno Pinnerovom reakcijom u amidino- suptituirane derivate 91-98. Reakcijom CuAAC azidoferocena i propargiliranih derivata kinolina dobiveni su O-alkilirani derivati kinolina (104a- 104d, 105a-105d) i N-alkilirani derivati kinolona i 1, 2, 3-triazola (106a, 106b, 107a i 107b), dok su konjugati s 1, 4-disupstituiranim 1, 2, 3-triazolom 109a-109d dobiveni reakcijom 4- (azidoetoksi)kinolina i etinil-ferocena. Sintetiziranim spojevima ispitano je antitumorsko djelovanje na niz staničnih linija karcinoma porijeklom iz čovjeka te antibakterijsko djelovanje na odabrane gram-pozitivne i gram- negativne bakterijske vrste. Hibrid benzotiazol- 1, 2, 3-triazol-kumarina 59 pokazao je izraženo antibakterijsko djelovanje protiv bakterije Moraxella catarrhalis. Amidino-supstituiranim konjugatima 1, 2, 3-triazola i heterocikla koji su pokazali snažno antitumorsko djelovanje (91-93, 95 i 96) ispitane su interakcije s dvolančanim polinukleotidima ctDNK i dsRNK (pApU) primjenom UV/Vis i CD-spektroskopije te određivanjem temperature mekšanja. Konjugati ferocena i kinolina povezani 1, 2, 3-triazolnim prstenom 106a i 109c pokazali su značajnu antiproliferativnu aktivnost na stanice kronične mijeloidne leukemije (K562) i Burkittov limfoma (Raji). Spoj 109c je također pokazao udvostručenu proizvodnju reaktivnih kisikovih spojeva (ROS) u stanicama Raji, u odnosu na kontrolu.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija

POVEZANOST RADA