Naslov
Patofiziologija leukemija i limfoma
(Pathophysiology of leukemia and lymphoma)

Autori
Sambolec, Mia

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, diplomski rad, diplomski

Mjesto
ZAGREB

Datum
07.02

Godina
2022

Stranica
69

Mentor
Turk, Romana

Ključne riječi
limfom, leukemija, akutna, kronična, limfociti, leukociti
(lymphoma, leukemia, acute, chronic, lymphocytes, leukocytes)

Sažetak
Cilj ovog rada bio je pobliže opisati patofiziologiju leukemija i limfoma više vrsta životinja, uz naglasak na pse i mačke. Patofiziologija leukemija i limfoma u životinja nije dovoljno razjašnjena i treba dodatnu sistematizaciju i klasifikaciju, uz dodatne animalne modele i istraživanja kako bi se rasvijetlile mnoge nepoznanice od etiologije do mehanizma nastanka bolesti. Pojava hematoloških neoplazija vezana je uz stanični ciklus i njegovu kontrolu te se javlja zbog grešaka u istom u kombinaciji sa specifičnim obilježjima tumorskih stanica što rezultira brojnim mutacijama i nekontroliranim diobama jednom zdravih i funkcionalnih stanica. Limfom i leukemija različite su bolesti, čija je osnovna razlika da se leukemija primarno javlja u koštanoj srži i krvi te zahvaća, više ili manje, sve krvne loze. Limfom zahvaća isključivo limfocite te se javlja u pojedinim organima i to najčešće u onima koji čine osnovu imunosnog odgovora, gdje je prisutna najveća koncentracija limfocita. Limfom, koji potječe od stanica imunološkog sustava – limfocita, može biti T ili B staničnog podrijetla, a osim toga može se razlikovati prema svojoj anatomskoj lokaciji, imunofenotipu, histološkoj građi i biološkom ponašanju. Klinički oblici su brojni, a incidencija navedenih razlikuje se od vrste do vrste, gdje je u pasa najčešća varijanta multicentričnog oblika. Kod mačaka je to limfom gastrointestinalnog trakta uz što je sama pojava bolesti često u svezi s pozitivnim nalazom FeLV-a. U farmskih životinja jedini značaj pridodaje se enzootskoj leukozi goveda čiji je uzročnik retrovirus roda Deltaretrovirus i pogađa govedo, ovce i koze. Patogeneza enzootske leukoze goveda se odvija na način da se virusna DNK integrira u DNK stanice domaćina pomoću enzima reverzne transkriptaze, a primarno inficira B-stanice i uzrokuje perzistentnu limfocitozu. Bolest zahvaća samo odrasle jedinke i većina ih u pravilu ne razvija kliničke znakove, a suzbija se prema „Naredbi o mjerama zaštite zdravlja životinja od zaraznih i nametničkih bolesti i njihovom financiranju u 2021. godini“. Leukemiju obilježava proliferacija malignih hematopoetskih stanica, koje su svojim porijeklom iz koštane srži i javlja se u svih domaćih životinja i to rjeđe od limfoma. Dijeli se na akutnu ili kroničnu i limfatičku (limfocitnu/limfoblastnu) ili mijeloičnu pa tako razlikujemo akutnu limfoblastičnu leukemiju (ALL), akutnu mijeloblastičnu leukemiju (AML), kroničnu limfocitnu leukemiju (CLL) i kroničnu mijeloičnu leukemiju (CML). Akutna limfoblastična leukemija pokazuje malu staničnu diferencijaciju, a dominantna stanična populacija su blasti i/ili prolimfociti, dok je akutna mijeloblastična leukemija ona kod kojih je prisutna leukocitoza, uz veći broj cirkulirajućih atipičnih blasta te su stanice diferencirane u granulocitne, monocitne, eritrocitne i megakariocitne stanične linije. Kod pasa je zabilježeno veća incidencija akutne mijeloblastične leukemije, a u mačaka akutne limfoblastične leukemija te je ona, kao i kod limfoma, često u korelaciji s infekcijom mačjim virusom leukemije. Kronična leukemija može biti limfatična ili mijeloična, koje imaju svoje podtipske varijante. O njima nije poznato puno i javljaju se rjeđe nego akutne, a studije pokazuju da pogađaju pse i mačke starije životne dobi. U mačaka se oba tipa javljaju u populaciji izuzetno rijetko, dok je kod pasa ipak zabilježena nešto češća pojava kronične limfocitne leukemije nego one mijeloičnog porijekla. Kronična limfocitna leukemija se očituje kao perzistentna periferna limfocitoza, a limfociti su morfološki zreli i perzistiraju u organizmu dulje od tri mjeseca. Kronična mijeloična leukemija (CML) uključuje nekoliko podtipova - kroničnu mijeloičnu ili granulocitnu, kroničnu monocitnu i kroničnu mijelomonocitnu leukemiju, a klinički se očituje gotovo identično kao i kronična limfocitna leukemija.

Izvorni jezik
Hrvatski

POVEZANOST RADA