Naslov
Metalni kompleksi konjugata trifenilfosfina i kiralnih amida: priprava, karakterizacija i primjena u stereoselektivnoj sintezi
(Metal complexes of triphenylphosphine and chiral amide conjugates: preparation, characterization and application in stereoselective synthesis)

Autori
Opačak, Saša

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Ocjenski radovi, doktorska disertacija

Fakultet
Prirodoslovno-matematički fakultet

Mjesto
Zagreb

Datum
25.09

Godina
2020

Stranica
137

Mentor
Kirin, Srećko

Ključne riječi
asimetrična sinteza ; ferocen ; fosfin ; hidrogeniranje ; kirooptički prekidač
(asymmetric synthesis ; ferrocene ; phosphine ; hydrogenation ; chirooptical switch)

Sažetak
U okviru ove disertacije priređen je 21 kiralni trifenilfosfinski ligand L1-L21 koji se sastoji od tri kiralna građevna bloka: trifenilfosfinskog veznog mjesta za ligand, kiralnog diamina i pomoćnog dijela. Rodijevi kompleksi liganada priređeni in situ primijenjeni su kao katalizatori u reakcijama asimetričnog hidrogeniranja metl-2-acetamidoprop-2-enoata (S1) i metil-(Z)-2-acetaido-3-fenilprop-2-eonata (S2). U katalizi je ostvarena visoka razina selektivnosti od 92% e.e. (S1) odnosno 97% e.e. (S2) s najboljim katalizatorom 21Rh s ligandom koji sadrži meta-trifenilfosfin, kiralni cikloheksan diamin i trifenilocetenu kiselinu kao građevne blokove. Također su priređeni analozi rodijevih kompleksa u kojima je fosfinski dio vezan na rodij zamijenjen ferocenom. Ferocenski bis supstituirani spojevi B2 imaju svojstva kirooptičkih prekidača osjetljivih na podražaje poput promjene otapala ili dodatka kiseline. Prilikom promjene otalala iz diklormetana u metanol ili dodatka trifluoroctene kiseline dolazi do reverzibilne promjene helikalne kiralnosti na disuspstituiranom ferocenu koja se može detektirati CD spektroskopijom.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Kemija

POVEZANOST RADA