Naslov
OPTIMIZIRANJE POSTUPKA PRIPRAVE UZORAKA PRI ODREĐIVANJU POLICIKLIČKIH AROMATSKIH UGLJIKOVODIKA VEZANIH NA LEBDEĆE ČESTICE U ZRAKU
(OPTIMIZATION OF DIFFERENT SAMPLE PREPARATION PROCEDURES FOR THE DETERMINATION OF POLYCYCLIC AROMATIC HYDROCARBONS BOUNDED ON PARTICLE FRACTIONS IN THE AIR)

Autori
Jakovljević, Ivana ; Sever Štrukil, Zdravka ; Pehnec, Gordana

Vrsta, podvrsta i kategorija rada
Sažeci sa skupova, sažetak, znanstveni

Izvornik
JEDANAESTI HRVATSKI ZNANSTVENO-STRUČNI SKUP "ZAŠTITA ZRAKA 2019" / Doko Jelinić, Jagoda ; Bešlić, Ivan - Zagreb : Hrvatsko udruženje za zaštitu zraka (HUZZ), 2019, 74-75

Skup
11. hrvatski znanstveno-stručni skup “Zaštita zraka 2019”

Mjesto i datum
Bol, Hrvatska, 15.10.2019. - 19.10.2019

Vrsta sudjelovanja
Predavanje

Vrsta recenzije
Domaća recenzija

Ključne riječi
ASE ; ekstrakcija ; uparavanje ; PAU
(ASE ; extraction ; evaporation ; PAH)

Sažetak
Policiklički aromatski ugljikovodici (PAU) zbog svog štetnog kancerogenog i mutagenog dje- lovanja na ljudsko zdravlje predstavljaju važan dio organskog onečišćenja koji se veže na lebdeće čestice u zraku. Ubrzana ekstrakcija otapalima (ASE) uz povišeni tlak i temperaturu je tehnika koja se u novije vrijeme sve više koristi za pripravu uzoraka prilikom određivanja organskih analita u uzorcima okoliša. Ovom tehnikom omogućena je brza ekstrakcija (~20 min) u zatvorenom i inertnom sustavu, pod visokim tlakom (3, 3-20, 3 MPa) i temperaturom (40-200 o C). Visoki tlak omogućava otapalu dublje prodiranje u matricu uzorka te pospješujući time ekstrakciju analita. Istovremeno, na povišenoj temperaturi povećava se topljivost analita te prijenos tvari postaje brži. Također, visoka temperatura smanjuje viskoznost otapala i površinsku napetost čime se povećava prodiranje otapa- la u matricu uzorka. Kako bi se ispitala djelotvornost ASE pri ekstrakciji organskih onečišćujućih tvari vezanih na lebdeće čestice priređeni su modelni uzorci na način da su se na filtar od kvarcnih vlakana nakapa- le točno određene količine certificiranih standardnih otopina policikličkih aromatskih ugljikovodika (PAU). Kod priprave uzoraka lebdećih čestica u ekstrakcijsku ćeliju (10 mL) stavio se filtar s uzor- kom te se ćelija napunila do vrha adsorbensom (dijatomejska zemlja) koji pospješuje učinkovitost same ekstrakcije. Ćelija s uzorkom se direktno zagrijavala u pećnici, a sama ekstrakcija se provodi- la izravnim kontaktom uzorka s vrućim otapalom na dva načina, statički i dinamički. Nakon završet- ka ekstrakcije uzorak je sakupljen u bočice za ekstrakt te je uparen do suhog u uparivaču (Rocket, Genevac). Nakon otapanja uzoraka u acetonitrilu, uzorci su analizirani tekućinskom kromatografi- jom visoke djelotvornosti uz fluorescentni detektor promjenjivih valnih duljina ekscitacije i emisije. Određeni su sljedeći PAU: fluoranten, piren, benzo(a)antracen, krizen, benzo(j)fluoranten, benzo(k)fluoranten, benzo(b)fluoranten, benzo(a)piren, dibenzo(ah)antracen, benzo(ghi)perilen i indeno(1, 2, 3, cd)piren. U ovom istraživanju ispitivan je volumen otapala potreban za ekstrakciju kao i broj ciklusa ekstrakcije (2 ili 3 ciklusa). Volumen otapala s kojim se vršila ekstrakcija bio je 60, 70, 80 i 90 % od volumena ćelije. Zadovoljavajuća djelotvornost dobivena je, za sve PAU, uz volumen otapala koji je iznosio 70 % od volumena ćelije, i iznosila je više od 97 % za sve PAU (osim za fluoranten i piren, za koje je djelotvornost bila oko 83 %). U ekstraktu iz trećeg ciklusa zaostalo je oko 3 % Koncentracije analita.

Izvorni jezik
Hrvatski

Znanstvena područja
Javno zdravstvo i zdravstvena zaštita

POVEZANOST RADA