hrvatski

Metalni kompleksi konjugata trifenilfosfina i kiralnih amida: priprava, karakterizacija i primjena u stereoselektivnoj sintezi

Enantioselektivna kataliza je od ključne važnosti u sintezi kiralnih spojeva u znanstvene i industrijske svrhe. Kao katalizatori se najčešće koriste kompleksi kiralnih organskih liganada i prijelaznih metala1. U reakcijama enantioselektivnog hidrogeniranja prijelazni je metal najčešće rodij, a uobičajeni ligandi su fosfini2. U sklopu naših istraživanja sintetiziran je 21 novi kiralni monodentatni ligand za primjenu u reakcijama enantioselektivnog hidrogeniranja. Ligandi se sastoje od tri građevna bloka: trifenilfosfinskog veznog mjesta za metal, kiralnog cikličkog diamina i pomoćnog supstituenta za modulaciju steričkih i elektronskih svojstava. Pripremljeni su i spektroskopskim metodama (NMR, IR, UV-Vis, CD) te DFT računima karakterizirani predkatalitički Rh(I) kompleksi navedenih liganada te njihovi izostrukturni modelni Pt(II) kompleksi. Ključna obilježja ovih katalizatora su prokiralna koordinacijska sfera metala, kod koje se kiralnost prisutna u udaljenom dijelu molekule prenosi do metala putem nekovalentnih interakcija, tzv. principom posredne indukcije (engl. backdoor induction).3 Rodijevi kompleksi sintetiziranih liganda primjenjeni su u reakcijama enantioselektivnog hidrogeniranja α, β-nezasićenih aminokiselina s izvrsnim prinosima i visokom selektivnošću (do 97%)4.

stereoselektivna ; asimetrična ; enantioselektivna ; trifenilfosfin ; hidrogeniranje ; rodij

nije evidentirano