hrvatski

Mala škola ovčarstva (5). Kvaliteta ovčje vune

Vuna je skup vunskih niti koja rastu iz kože i međusobno su povezana u runo. Vunska nit sastoji se iz tri dijela : glavice ili bulbusa, korijena i stabla. Glavica se nalazi u srednjem sloju kože (kutis), korijen je u epidermalnom sloju, a stablo je dio vunske niti iznad kože koji se striže. Vunske niti građene su od dva ili tri sloja različitih stanica : vanjskog sloja ili epiderme (epidermis), srednjeg sloja ili kore (supstantia corticalis) i srži (supstantia medullaris). Prva dva sloja imaju sve vunske niti, a srž samo gruba, debela vlakna. Epidermu čine polutvrde, orožnjele tanke stanice, čiji je oblik različit po pasminama. Stanice epiderme naliježu jedna na drugu i tvore tzv. crijepasti dio vunske niti. One štite niti od vanjskih utjecaja, a time čuvaju i njihovu kvalitetu (jačinu, rastezljivost i dr.). Koru vunske niti čine zbite vunske stanice u kojima je pigment koji daje boju vuni. Grade ih također orožnjele epidermalne stanice. Fizičko- kemijska struktura ovoga sloja utječe na jačinu, rastezljivost i elastičnost niti. Kvaliteta i rastezljivost vune najviše zavise o srednjem sloju. Između epiderme i kore nalazi se tanka membrana, koja čini oko 10% ukupne mase niti. Srž se sastoji od izumrlih stanica između kojih je prostor ispunjen zrakom. Različitog je oblika i veličine, što zavisi o debljini niti. Tanke vunske niti nemaju srži, te su zbog toga elastičnije i jače.Smatra se da je srž posljedica nepotpune keratinizacije stanica glavice tijekom obrazovanja niti. Što je srž deblja, manja je rastezljivost, elastičnost i jačina niti.

kvaliteta ; vuna ; ovce

nije evidentirano