hrvatski

Razvoj i optimizacija metoda ekstrakcije za kromatografsku analizu farmaceutika u sedimentu

Farmaceutici su tvari koje se koriste u humanoj i veterinarskoj medicini te se ubrajaju u skupinu tzv. novih zagađivala. Pojavljivanje farmaceutika u okolišu još uvijek nije zakonski regulirano, dok određeni broj radova bilježi njihov štetan utjecaj na ljudsko zdravlje. Pregledom literaturnih podataka farmaceutici su određivani u različitim uzorcima iz okoliša poput vode, mulja, tla, gnojiva te nešto manje u sedimentu koji je isptivan u ovome radu. Sediment se ponaša kao potencijalni primatelj mnogih štetnih tvari, uključujući i farmaceutike koji mogu dospijeti do rezervoara pitkih voda ovisno o karakteristikama sedimenta. U ovome radu određivani su farmaceutici koji pripadaju različitim strukturnim grupama te je za njihovo izdvajanje iz kompleksnog uzorka sedimenta razvijeno i optimirano pet različitih metoda ekstrakcije: ekstrakcija mućkanjem, ultrazvučna ekstrakcija, mikrovalna ekstrakcija, ekstrakcija raspršenjem matice uzorka kroz čvrstu fazu te tlačna ekstrakcija otapalom. Izabrani farmaceutici su tilozin iz skupine makrolidnih antibiotika, albendazol, febantel i levamisol iz skupine antihelmintika, lidokain i prokain kao anestetici te hidrokortizon i deksametazon iz skupine glukokortikoida. Koncentracije farmaceutika ekstrahiranih iz uzorka sedimenta određene su tekućinskom kromatografijom uz detekciju detektorom s nizom dioda. Nakon provedene kromatografske analize sve metode su validirane te su određeni sljedeći optimalni parametri za pojedinu metodu ekstrakcije: masa sedimenta, otapalo, vrijeme kontakta sediment-otapalo, vrijeme trajanja ekstrakcije, broj okretaja te temperatura ekstrakcije (ekstrakcija mućkanjem) ; otapalo, vrijeme trajanja ekstrakcije, snaga i temperatura ultrazvučne kupelji (ultrazvučna ekstrakcija) ; otapalo, vrijeme trajanja ekstrakcije, temperatura, volumen otapala (mikrovalna ekstrakcija) ; sorbens, otapalo, volumen otapala, omjer mase sediment/sorbens (ekstrakcija raspršenjem matice uzorka kroz čvrstu fazu) ; otapalo (tlačna ekstrakcija otapalom).

ekstrakcija mućkanjem, ekstrakcija raspršenjem matice uzorka kroz čvrstu fazu, farmaceutici, mikrovalna ekstrakcija, sediment, tekućinska kromatografija visoke djelotvornosti, tlačna ekstrakcija otapalom, ultrazvučna ekstrakcija

nije evidentirano