hrvatski

Praćenje stanja bolesti račje kuge u Nacionalnom parku Plitvička jezera

Nacionalni park Plitvička jezera prirodno je stanište dvije zakonom zaštićene zavičajne vrste rakova, riječnog raka, Astacus astacus (Linnaeus, 1758) i potočnog raka, Austropotamobius torrentium (Schrank, 1803). Slatkovodni deseteronožni rakovi ključne su vrste slatkovodnih ekosustava, ali se njihova brojnost sve više smanjuje. Jedan od glavnih uzroka njihova nestanka je smrtonosna bolest račja kuga uzrokovana patogenom Aphanomyces astaci (Schikora, 1906) (Oomycetes). Bolest je već zabilježena u NP Plitvička jezera, ali je to istraživanje uključilo mali broj jedinki. Stoga je cilj ovog diplomskog rada bio pratiti prisutnost patogena A. astaci na većem broju jedinki i na više lokacija unutar NP. Uzorkovanje je provedeno na četiri lokacije. Vrsta A. astacus je uzorkovan na lokacijama Burgeti (68 jedinki) i Prštavci (10), a A. torrentium na potocima Prijeboj (22) i Sartuk (15). Korištena je novorazvijena neinvazivna metoda detekcije patogena koja se temelji na uzimanju briseva kutikule te ne uključuje žrtvovanje rakova. Iz briseva je izolirana DNA te je standardnim PCR-om provjerena prisutnost patogena. Od ukupno 115 testiranih rakova, patogen je utvrđen kod 9 jedinki riječnog raka (12 %, 9/78) s lokacija Burgeti i Prštavci. Uzorci pozitivni na A. astaci analizirani su i kvantitativnim PCR-testom kako bi se utvrdio intenzitet infekcije. Analizom mikrosatelitnih biljega utvrđeno je da se radi o patogenu genotipa As, što se podudara s rezultatima prethodnih istraživanja. Dobiveni rezultati mogu pomoći u razvoju planova zaštite ugroženih slatkovodnih rakova u NP.

Nacionalni park Plitvička jezera, zavičajne vrste rakova, Aphanomyces astaci, račja kuga, neinvazivna detekcija patogena

nije evidentirano