hrvatski

Intertekstualna veza Sofoklove i Smoleove Antigone

Rad tematizira intertekstualnu vezu između Sofoklove i Smoleove Antigone. Dosadašnje interpretacije Smoleovog teksta, jednako kao i hegelijanske interpretacije Sofoklove tragedije, zanemarivale su kompleksnost tog antičnog teksta te krajnje problematičnu poziciju Sofoklove Antigone kao junakinje. Interpretacija Judith Butler, na koju se rad referira, ističe da Sofoklova junakinja, zbog devijantne uloge uzrokovane incestom, egzistira u mreži odnosa koji joj onemogućavaju da zadrži koherentnu poziciju unutar srodstva i unutar države. Ukratko, pokazat će se da dekonstrukcijski potencijal Antigoninog lika nije novina Smoleovog teksta kao modernističke, egzistencijalističke intertekstualne inačice uzvišene antičke tragedije već da takav potencijal postoji i u samom Sofoklovom tekstu. Pokazat će se i da reinterpretacija intertekstualnog izvornika nužno reinterpretira i Smoleov tekst. Budući da su brojni egzistencijalistički teoretičari upravo u Sofoklovoj junakinji vidjeli prototip modernističke junakinje, rad će uzeti u obzir i takve interpretacije te s njima usporediti Smoleov, također egzistencijalistički, tekst. Konačno, s obzirom na Butleričinu reinterpretaciju i egzistencijalističku tematiku obaju tekstova, promotrit će se dramaturški koncept Smoleovog teksta koji izostavlja glavnu junakinju. Odsutnošću se, s jedne strane, njezina pozicija dodatno usložnjava jer o njezinom činu saznajemo isključivo iz perspektiva drugih likova. S druge strane, odsutnošću se nekoherentnost njezine pozicije koju Butler primjećuje u Sofoklovoj tragediji u Smoleovom tekstu pokazuje karakterističnom i za pozicije drugih likova, a njihova djela kao drugačiji, no jednako legitiman izbor u apsurdnoj situaciji. Ambivalentnost identiteta, kao tema koju Butler pronalazi već u Sofoklovoj tragediji, otkriva se i u jeziku poetske drame. Zato će se na kraju rada ukratko spomenuti i najrelevantnije formalno-sadržajne interpretacije Smoleova teksta. S obzirom na navedene teze, rad će se zaključiti uz nekoliko rečenica o daljnjim interpretativnim mogućnostima Smoleovog teksta i brojnih drugih intertekstualnih inačica Sofoklove tragedije.

Intertekstualnost / odsutna junakinja / devijantna pozicija / egzistencijalizam / poetska drama

nije evidentirano