hrvatski

Psihološke odrednice aspiracija prema zanimanjima iz područja prirodoslovlja, tehnologije i inženjerstva kod djevojčica i dječaka u višim razredima osnovne škole: Uvid u različite domene STEM područja

Obzirom da dosadašnja saznanja o interesima za STEM zanimanja kod učenika osnovnih škola ukazuju na rodne razlike čiji pozadinski čimbenici još nisu dovoljno određeni, primarni cilj ovog istraživanja bio je utvrditi postoje li rodne razlike u aspiracijama prema STE (prirodoslovlje, tehnologija, inženjerstvo) području ; te provjeriti odnos istih s teorijski relevantnim varijablama - roditeljskim i vršnjačkim stavovima prema prirodoslovlju i matematici kao odrednicama iz neposredne okoline učenika, te s unutarnjim čimbenicima poput ambicija, socijalne orijentacije, orijentacije prema kreaciji te samopoimanja u prirodoslovlju i matematici. Uzorak se sastojao od 251 učenika (103 djevojčice i 148 dječaka) sedmih i osmih razreda osnovnih škola na području grada Daruvara, dobi 13-15 godina (M=14, 30 ; SD=0, 625). Provedeno je grupno testiranje papir- olovka u trajanju od 40 minuta u kojem su korištene prilagođene skale iz ASPIRES projekta (Archer i sur., 2013 ; DeWitt i sur., 2013): Skala aspiracija za S, T i E zanimanja, Skala stavova vršnjaka te Skala stavova roditelja prema prirodoslovlju i matematici, Skala samopoimanja u području prirodoslovlja i matematike te tri skale vrednovanja različitih aspekata pri odabiru zanimanja.Pokazalo se da dječaci imaju više aspiracije prema T i E zanimanjima, a djevojčice prema S zanimanjima. Dječaci navode pozitivnije roditeljske i vršnjačke stavove prema prirodoslovlju i matematici. Model od četiri bloka prediktora objašnjava 24% varijance aspiracija prema S zanimanjima, 14, 9% prema T zanimanjima te 20% prema E zanimanjima. Statistički značajni prediktori u slučaju S aspiracija su spol, važnost stvaranja i samopoimanje ; u slučaju T aspiracija spol ; te za E aspiracije spol, važnost stvaranja i roditeljski stavovi prema prirodoslovlju i matematici. Dobiveni rezultati ukazuju na mogućnost zasebnog tretiranja zanimanja iz STEM područja u istraživanjima koja često koriste zajedničke eksplanatorne okvire za konstrukte koji naizgled nisu istovjetni. Istraživanje čimbenika koji uvjetuju aspiracije prema zasebnim domenama zanimanja unutar inače objedinjenog STEM područja može pridonijeti boljem razumijevanju rodnih razlika u ovom području te osmišljavanju mjera usmjerenih popularizaciji STEM-a i smanjenju postojećih rodnih razlika.

STEM obrazovanje ; profesionalne aspiracije u STEM području ; rodne razlike ; učeničko samopoimanje

nije evidentirano