hrvatski

O ulozi i važnosti uspostave shematičnih značenja prilikom analize determinatora prostornih odnosa – slučaj hrvatskoga glagolskog prefiksa –iz

Na primjeru glagola tvorenih prefiksom - iz u izlaganju se dokazuje polisemičnost prefigiranih glagola na temelju uspostave jedinstvenoga shematičnoga značenja zajedničkoga svim glagolima tvorenim istim prefiksom, a koji predstavljaju specifičnije elaboracije uspostavljene zajedničke sheme. Većina kognitivnolingvističkih studija koje se bave polisemijom determinatora prostornih odnosa, pa tako i glagolskih prefikasa, počiva na uspostavi semantičkih mreža, koje nastaju tako da se prepoznaje jedno ili više prototipnih značenja iz kojih se granaju ona rubnija po modelu značenjskih lanaca tako da jedno prototipnije značenje izravno motivira drugo, a neizravno ostala (A ˃ B ˃ C ˃ D ˃ …n). Rezultat tako oblikovane semantičke mreže jest polisemna radijalna kategorija u kojoj pojedina značenja jesu povezana, no značenjska veza među njima nije toliko jasna kao u slučaju primjene modela jedinstvenoga shematičnog značenja. To, naravno, nikako ne znači da su ta dva modela nekompatibilna. Dapače, njihova je obostrana primjena metodološki poželjna, a svrha je uspostave jedinstvene sheme u tome da služi kao značenjska podloga semantičkoj mreži, podloga koja osigurava čvršću i koherentniju značenjsku vezu među glagolima tvorenim istim prefiksom. U slučaju hrvatskoga glagolskog prefiksa -iz to je shematično značenje ekstralokalnosti kao vida ablativnosti.

glagolski prefiks iz-, shematična značenja, semantičke mreže, polisemija

nije evidentirano