hrvatski

Antioksidansi u aterosklerozi

Ateroskleroza je kronična, progresivna, upalna bolest arterija koja se asimptomatski razvija desetljećima. Faktori koji mogu utjecati na njezin razvoj su hiperlipidemija, hipertenzija, pušenje, dijabetes i dr. Najvažnije posljedice ateroskleroze su koronarna bolest srca (posebno infarkt miokarda) i moždani udar. Važnu ulogu u patofiziologiji ateroskleroze ima oksidativni stres. Oksidativni stres je stanje narušene redoks ravnoteže kada količina nastalih reaktivnih spojeva nadvlada antioksidativnu zaštitu stanice/organizma. Prekomjerna količina reaktivnih spojeva u stanici rezultira oštećenjem staničnih komponenti, uključujući proteine, lipide i nukleinske kiseline. Funkcija antioksidansa je "neutralizacija" slobodnih radikala i zaštita stanice od njihovog toksičnog djelovanja čime se sprječava pojava i razvoj bolesti vezanih za oksidativni stres. Antioksidansi štite organizam od prooksidativnog djelovanja inhibicijom stvaranja i hvatanjem reaktivnih spojeva, keliranjem metalnih iona i pojačavanjem djelovanja drugih antioksidativnih sustava. U ovom radu je dan pregled najzastupljenijih antioksidansa u prehrani (karotenoidi, vitamini E i C, alfa lipoična kiselina, koenzim Q10 i polifenoli) te su opisani njihovi učinci na razvoj ateroskleroze. Osim antioksidativnih učinaka, oni djeluju antiaterosklerotski i na druge načine uključujući poboljšanje lipidnog profila i endotelne funkcije, smanjenje upale i stabilizaciju ateroma. Imajući u vidu da je ateroskleroza kompleksno stanje i da ne djeluje svaki antioksidans na sve čimbenike koji su uključeni u njezinu patofiziologiju, bolji rezultati u terapiji i prevenciji ateroskleroze se postižu zajedničkom primjenom više različitih antioksidansa s obzirom na njihov sinergistički učinak.

ateroskleroza, oksidativni stres, antioksidansi

diplomski rad