hrvatski

Antioksidativna aktivnost vitamina E ekstrahiranog iz ulja sjemenki grožđa Cabernet Sauvignon i Cabernet Franc (Vitis vinifera L.) (Vitis vinifera L.)

Tijekom prerade grožđa i proizvodnje vina kao nusprodukt nastaju sjemenke grožđa iz kojih se ekstrakcijom dobiva ulje koje posjeduje značajnu nutritivnu vrijednost i velik antioksidativni potencijal, a ujedno se smatra sigurnom i poželjnom jestivom namirnicom. Općenito su biljna ulja važan izvor tokoferola i nezasićenih masnih kiselina, pa posljedično preporučeni dnevni unos vitamina E ovisi isključivo i o količini nezasićenih masnih kiselina u hrani. Stoga je od velikog interesa identifikacija i kvantifikacija masnih kiselina u ulju, kao i izomera vitamina E te njegova antioksidativna aktivnost kao jednog od vrlo značajnih prirodnih antioksidanasa. U ovom istraživanju analizirana su dva uzorka ekstrakta ulja sjemenki grožđa dvaju sorti, Cabernet Franc (CF) i Cabernet Sauvignon (CS) (Vitis Vinifera L.) s područja Republike Hrvatske (Vinogorje Feričanci). Ulja su ekstrahirana metodom ekstrakcije superkritičnim fluidom (CO2). Tekućinskom kromatografijom visoke djelotvornosti kvantificirani su pojedini izomeri vitamina E, dok je plinskom kromatografijom okarakteriziran sadržaj i udio masnih kiselina. Nadalje, spektrofotometrijskom metodom s DPPH (2, 2-difenil-1-pikrilhidrazil) radikalom analizirana je antioksidativna aktivnost ekstrakta vitamina E te je praćena kinetika nestanka DPPH radikala. Za analizu kinetičkih reakcija korišteno je pet matematičkih modela, tri monofazna i dva bifazna. Rezultatima je potvrđeno kako je ekstrakt ulja sjemenki grožđa dobar izvor nezasićenih masnih kiselina, prvenstveno linolne (C18:2), koja je ujedno i jedna od esencijalnih masnih kiselina. Također, antioksidativna aktivnost ekstrakta vitamin E ovisi o sadržaju i vrsti tokoferola te njihovim sinergističko-antagonističkim učincima. Uočena je i bifaznost kinetike kemijske reakcije između DPPH radikala i izomera vitamina E, koja je zasigurno povezana sa sposobnošću uklanjanja slobodnih radikala pojedinog izomera različitom brzinom. Zbog takvog ponašanja DPPH radikala u ispitivanim uzorcima, bifazni matematički modeli bolje opisuju kinetiku nestanka radikala u odnosu na monofazne pri čemu se ističe bifazni model kinetike prvog reda. Ulje sjemenki grožđa sa svojim dokazanim antioksidativnim svojstvima i kao dobar izvor vitamina E i lionole kiseline svakako je sigurna i poželjna namirnica, koja svoju primjenu opravdano sve više pronalazi kako u prehrambenoj tako i u kozmetičkoj industriji.

ulje sjemenki grožđa; Cabernet Sauvignon; Cabernet Franc; vitamin E; ekstrakcija; nezasićene masne kiseline; oksidacijski stres; antioksidansi; DPPH radikal; antioksidativna aktivnost; matematički modeli; kinetika

nije evidentirano