hrvatski

Adsorpcija tri-n-butil fosfata (TBP) iz vodene otopine NaClO4 na živinu elektrodu

Tri-n-butil fosfat (TBP) je često proučavan zbog njegovih ekstrakcijskih karakteristika pri separaciji raznih elemenata, njegove tendencije da se adsorbira na međufazama i sinergetskih efekata u elektrokemijskoj analizi tragova metala. Usprkos relativno velikom interesu za korištenje TBP-a, nije napravljeno detaljno ispitivanje njegove adsorpcije bilo samog ili u smjesi s drugim površinski aktivnim tvarima ili metalnim ionima. Cilj ovog rada je istraživanje adsorpcijskih procesa TBP-a na međufazi živina elektroda/vodena otopina kao preduvjet za razumijevanje ponašanja adsorbiranih miješanih kompleksa koji sadržavaju TBP. Adsorpcija TPB-a na Hg elektrodu iz vodene otopine NaClO4 proučavana je uz upotrebu fazno osjetljive voltametrije izmjeničnom strujom (PSACV) i kronokulometrijskih mjerenja (CC). TBP se adsorbira u širokom području potencijala od oko 0.0 do –1.2 V prema Ag/AgCl/zas. NaCl referentnoj elektrodi. Adsorpcijsko / desorpcijski maksimumi kod PSACV krivulja su slabo razvijeni, što je vjerojatno posljedica relativno polaganog adsorpcijsko-desorpcijskog procesa. Uslijed toga PSACV mjerenja korištena su uglavnom za kvalitativna istraživanja, dok su CC eksperimenti upotrijebljeni za kvantitativno određivanje Gibbs-ovog površinskog suviška (Γ) i adsorpcijskih izotermi TBP-a. TBP se adsorbira u dva stupnja, tj. Γ - c krivulje imaju dvije stepenice, što odgovara dvjema orijentacijama adsorbiranog TBP-a, plošnoj i okomitoj na površini Hg. Obadvije orijentacije su prisutne u cijelom ispitivanom području potencijala. Maksimalna izmjerena koncentracija TBP-a na površini (Γm) je 1.55 x 10-10 mol cm-2, što odgovara teoretskoj vrijednosti za gusto pakirane okomito usmjerene molekule. Γ platoa prve stepenice izoterme je oko 7 do 15 % manja od Γm, te se naglo smanjuje kod potencijala negativnijih od –0.9 V. To se pripisuje međusobnom odbijanju negativnih naboja između elektrode i fosfatne grupe. Prvu stepenicu izoterme dobro opisuje adsorpcijska izoterma Frumkinovog tipa iz koje je izračunata standardna Gibbs-ova energija adsorpcije (∆G0). Oko elektrokapilarne nule vrijednost -∆G0 je 34 kJ mol-1 te opada prema pozitivnijim i negativnijim vrijednostima potencijala.

tri-n-butil fosfat; TBP; adsorpcija; živina elektroda

nije evidentirano